Dwóch mężczyzn przed tablicą umieszczoną na ścianie.

Odsło­nięcie tablicy pamiąt­kowej poświę­conej polskim krypto­logom w Londynie

W niedzielę, 10 listopada 2019 r. w Kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie została odsło­nięta tablica upamięt­niająca polskich matema­tyków Mariana Rejew­skiego, Jerzego Różyc­kiego i Henryka Zygal­skiego oraz ich dowódców i współ­pra­cow­ników z polskiego Biura Szyfrów, którzy przyczynili się do złamania szyfru niemieckiej maszyny szyfru­jącej „Enigma”.

Prosto­kątna tablica wykonana z brązu upamiętnia polskich krypto­logów, którzy jako pierwsi opracowali metodę łamania kodu Enigmy. Ich dokonania stały się punktem wyjścia do dalszych prac Alana Turinga w Bletchley Park, co przyczyniło się do przyspie­szenia zakoń­czenia II wojny światowej.

Wśród gości zapro­szonych do wzięcia udziału w uroczy­stości organi­zo­wanej z okazji 80. rocznicy przeka­zania przez Polaków metod łamania szyfru Enigmy Francuzom i Brytyj­czykom byli krewni Henryka Zygal­skiego, specja­liści ds. krypto­logii oraz przed­sta­wi­ciele polskiej społecz­ności w Zjedno­czonym Królestwie.

Na tablicy, sfinan­so­wanej przez Ambasadę RP w Londynie, widnieje napis:

Pamięci trzech polskich matema­tyków, Mariana Rejew­skiego, Jerzego Różyc­kiego i Henryka Zygal­skiego oraz ich dowódców i współ­pra­cow­ników z polskiego Biura Szyfrów, których pionierskie prace pozwoliły złamać szyfry niemieckiej maszyny Enigma oraz stworzyć funda­menty krypto­lo­gicznego wysiłku aliantów w okresie II wojny światowej. Dzieląc się bezin­te­re­sownie swoim sukcesem z brytyj­skimi i francu­skimi sojusz­nikami w przed­dzień wybuchu konfliktu, Polacy decydująco przyczynili się do jego skrócenia i urato­wania milionów istnień ludzkich.

– Dzisiejsza uroczy­stość odsło­nięcia tablicy pamiąt­kowej poświę­conej polskim krypto­logom, zapro­jek­to­wanej przez specja­listę z zakresu krypto­logii dr. Marka Grajka we współ­pracy z dr. Andrzejem Suchcitzem, jest kolejnym, ważnym krokiem w kierunku upowszech­niania wiedzy o historii polskiego wkładu w zwycięstwo Aliantów w II wojnie światowej – powie­dział Ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki, który odsłonił tablicę.

– Odkrycia bohaterów dzisiejszej uroczy­stości przyczyniły się do ocalenia milionów ludzkich istnień. Niech ta tablica przypomina nam i przyszłym pokoleniom o ich poświę­ceniu, a wysiłki polskich matema­tyków i ich współ­praca z Brytyj­czykami i Francuzami niech będą ważnym punktem odnie­sienia dla budowania jeszcze bliższych relacji między naszymi narodami – dodał ambasador.

Odsło­nięcie tablicy poprze­dziła msza święta w intencji Ojczyzny.

***

Polacy jako pierwsi w świecie zasto­sowali do złamania szyfru Enigmy metody matema­tyczne. Marian Rejewski już w grudniu 1932 odczytał pierwszą depeszę Enigmy i odtworzył konstrukcję urządzenia wyłącznie na podstawie matema­tycznej teorii, nie widząc nigdy niemiec­kiego pierwo­wzoru. Wraz z postę­pu­jącym rozwojem Enigmy i sposobów jej użycia Polacy rozpo­częli prace nad własnymi urządze­niami ułatwia­jącymi dekryptaż. W 1935 roku skonstru­owali tzw. cyklometr, a w 1938 roku Marian Rejewski zapro­jek­tował tzw. bombę – prototyp licznych urządzeń, które później, w czasie wojny, umożli­wiały aliantom dekryptaż niemieckich depesz na skalę przemy­słową. Replika tego urządzenia znajduje się na wystawie o bombach krypto­lo­gicznych w Bletchley Park.

Jesienią 1938 roku Niemcy wprowa­dzili zmiany w sposobie użycia Enigmy. Polskie metody dekryptażu zachowały aktualność i skuteczność, jednak wytwo­rzenie sprzętu, który umożli­wiałby ich praktyczne wykorzy­stanie, daleko przekra­czało możli­wości finansowe i organi­za­cyjne Biura Szyfrów. W lipcu 1939 roku w Warszawie, Polacy przekazali Francuzom i Brytyj­czykom wszystkie tajemnice swego warsztatu, pozwa­lające łamać szyfr Enigmy, oraz zadekla­rowali przeka­zanie przyszłym aliantom po jednej kopii zrekon­stru­owanej przez nich maszyny szyfru­jącej. Obiecane maszyny dotarły do Paryża i Londynu w sierpniu tego samego roku, tuż przed wybuchem wojny. W czasie kampanii wrześniowej polscy krypto­lodzy ewaku­owali się do Francji, gdzie współ­pra­cowali z wywiadem francuskim.

Mimo transferu wiedzy przez stronę polską, na początku wojny ani Francuzi, ani Brytyj­czycy nie radzili sobie z czytaniem szyfru Enigmy. Ostatecznie w połowie stycznia 1940 roku Brytyj­czycy wyprawili do Paryża Alana Turinga, aby skonsul­tował się osobiście z polskimi krypto­logami. 17 stycznia Polacy w obecności Turinga złamali szyfr Enigmy po raz pierwszy w czasie wojny. Dokonania polskich krypto­logów pomogły w pracach w Bletchley Park Alanowi Turingowi, który jednak wobec dalszego skompli­ko­wania przez Niemców kodu Enigmy musiał zapro­jek­tować całko­wicie nowe urządzenie nazwane później bombą Turinga.

Zespół prasowy Ambasady RP w Londynie

CC BY 3.0 PL 

image_print
Może zainte­re­sować Cię również:
Odsło­nięcie tablicy pamiąt­kowej na Żoliborzu 

Burmistrz Żoliborza, Krzysztof Bugla, odsłonił dziś szklaną tablicę przy ul. Mickie­wicza 20. Na skromnym upamięt­nieniu czytaj »

Odsło­nięcie tablicy pamiatkowej 

W Bydgoszczy została wmurowana w ścianę budynku przy ul. Gdańskiej 10 kolejna tablica poświęcona Marianowi czytaj »

Odsło­nięcie tablicy pamiątkowej 

1 grudnia na gmachu Zespołu Szkół Ogólno­kształ­cących nr 1 w Bydgoszczy, w obecności Janiny Sylwe­strzak, czytaj »

Krypto­lodzy uhono­rowani w Krakowie 

Pan­te­on Na­ro­do­wy utwo­rzo­ny w kryp­tach Ko­ścio­ła św. Pio­tra i Paw­ła w Kra­ko­wie obok kró­lew­skiej ne­kro­po­lii czytaj »

Polscy krypto­lodzy docenieni 

Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski zostali docenieni przez największą organi­zację zawodową na świecie czytaj »