W dniu 13 marca 2015 roku w auli Aresztu Śledczego w Bydgoszczy odbyło się spotkanie z Panią Hanną Sowińską redaktor Gazety Pomorskiej oraz Panem Jerzym Lelwicem, kustoszem Muzeum Wojsk Lądowych w ramach obchodów roku Mariana Rejewskiego. Przeprowadzili oni prelekcję dla osadzonych pt. Marian Rejewski - Kopernik Bydgoszczy.
Pani Redaktor w najdrobniejszych szczegółach przedstawiła zebranym bydgoskie miejsca związane z bohaterem wykładu. Ukazane zostały dzieje bydgoszczanina w czasie wojennej tułaczki oraz życie po powrocie do Ojczyzny. Poznaliśmy również wkład Rejewskiego w złamanie kodu Enigmy.
Marian Rejewski urodził się 16 sierpnia 1905 r. w Bydgoszczy. W 1929 roku podczas studiów matematycznych na Uniwersytecie Poznańskim Rejewski został skierowany przez profesora Zdzisława Krygowskiego na tajny kurs kryptologii, którego organizatorem było Biuro Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego WP. Jesienią 1930 roku utworzono w Poznaniu filię Biura Szyfrów, w której zatrudniono między innymi Mariana Rejewskiego, a od 1 września 1932 wszystkie prace kryptologiczne przeniesiono do warszawskiego Biura Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Rejewski zaczął pracować nad Enigmą w ciągu kilku tygodni odkrywając sposób okablowania wirników niemieckiej maszyny szyfrującej. Następnie wraz z kolegami ze studiów Różyckim i Zygalskim opracował techniki umożliwiające regularne odczytywanie szyfrogramów z Enigmy. Wkład Rejewskiego w złamanie kodu Enigmy polegał na opracowaniu katalogu kart i cyklometru, a po zmianie sposobu kodowania w 1938 roku zaprojektowaniu bomby kryptologicznej.
W dalszej części spotkania Pan Kustosz zaprezentował kopię niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Przedstawił podstawowe zasady działania urządzenia i tajniki szyfrowania maszynowego. Po zakończeniu działań wojennych Marian Rejewski powrócił w 1946 roku do Polski, gdzie pracował jako urzędnik w bydgoskich fabrykach. Dopiero w 1967 roku ujawnił swój udział w złamaniu szyfru Enigmy i napisał wspomnienia, które zdeponował w ówczesnym Wojskowym Instytucie Historycznym.
W pamięci pozostał cytat Winstona Churchilla: „Złamanie szyfru Enigmy było najważniejszą bronią przeciwko Hitlerowi i jego armiom”.
(tekst kpt. M.Ciepluch, kpt. R. Fira, fot. kpt. R. Fira).
Komisja konkursowa obradująca w składzie: mgr Ewa Pronobis-Sosnowska – Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. M. czytaj »
Dla wielu zwiedzających muzea są atrakcyjne nocą i takich okazji jak Noc Muzeów nigdy nie czytaj »
W ramach Międzynarodowych Otwartych Dni Nauki młodzież szkolna, studenci i nauczyciele akademiccy mieli dziś o czytaj »
Szósta edycja Bydgoskich Dywanów Kwiatowych nosi podtytuł „Dla Mariana“ i dedykowana jest wybitnemu kryptologowi. Uczniowie z czytaj »
Bez złamania kodu Enigmy aliantom trudniej byłoby pokonać nazistowskie Niemcy. O tym m.in. opowiada brytyjsko-amerykański czytaj »
W tym roku obchodzić będziemy 85. rocznicę złamania kodu Enigmy. W Wywiadzie Kuriera TVP3 Janina czytaj »