W sobotę, 16 sierpnia, Wyspa Młyńska zamieni się w piknikowe miasteczko poświęcone pamięci Mariana Rejewskiego – bydgoszczanina, który przyczynił się do odmienienia losów II wojny światowej, łamiąc szyfr Enigmy. Z okazji 120. rocznicy jego urodzin Młyny Rothera wraz z partnerami przygotowały dzień pełen atrakcji związanych z kodowaniem, historią i robotyką – dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Rocznica to także okazja, by spojrzeć na dokonania Rejewskiego w nowym świetle. Złamanie szyfru Enigmy było możliwe dzięki zaawansowanej wiedzy z zakresu kryptologii i matematyki – dziedzin, które stały się fundamentem rozwoju współczesnej informatyki i cyberbezpieczeństwa.

Najważniejsze informacje

• Kiedy: sobota, 16 sierpnia
• Gdzie: Wyspa Młyńska, Bydgoszcz; dodatkowo: parter Spichrza Mącznego (Młyny Rothera) – Strefa Nowych Technologii IPN
• Dla kogo: dzieci, młodzież, dorośli
• Dostępność: przez cały czas trwania pikniku dostępny będzie tłumacz Polskiego Języka Migowego (PJM)

Atrakcje i program

• Ponad 10 stanowisk tematycznych z aktywnościami związanymi z kodowaniem, historią i robotyką.
• Gra piknikowa z nagrodami powiązanymi z tematyką wydarzenia – warto odwiedzić wszystkie stanowiska.
• Strefa Nowych Technologii IPN (parter Spichrza Mącznego, Młyny Rothera): immersyjna edukacja historyczna, edukacyjne gry, filmy i aplikacje.

Bezpłatne spacery śladami Mariana Rejewskiego

• 13:00 – spacer w języku polskim
• 14:00 – spacer w języku ukraińskim
  Prowadzenie: przewodnicy Regionalnego Oddziału PTTK „Szlak Brdy”. Start i finisz: Wyspa Młyńska. Uczestnicy otrzymają pamiątkowy dyplom oraz będą mogli zakupić odznakę. Zapisy prowadzone będą na miejscu – w namiocie „Punkt info”.

Współorganizatorzy i partnerzy

• Centrum Szyfrów Enigma
• Poznańskie Centrum Dziedzictwa
• Muzeum II Wojny Światowej
• Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy
• Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu
• Biuro Nowych Technologii IPN
• Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy
• Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
• Centrum Edukacyjne ROBOPROJECT
• Fundacja CODEBY
• Kujawsko-Pomorski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im. L. Braille’a w Bydgoszczy
• R.O. PTTK „Szlak Brdy”

Zapraszamy mieszkańców, rodziny i miłośników historii, nauki oraz nowych technologii do wspólnego świętowania dziedzictwa Mariana Rejewskiego na Wyspie Młyńskiej.

W miniony weekend, 17 sierpnia na Wyspie Młyńskiej odbyło się wydarzenie familijne związane z wybitna postacią – Marianem Rejewskim, bydgoszczaninem, który złamał niemiecki szyfr Enigmy. Piknik popularnonaukowy przyciągnął 2360 osób – to liczba dwukrotnie większa w porównaniu do poprzedniego roku.

Piknik popularnonaukowy z okazji rocznicy urodzin Mariana Rejewskiego świętowano w Młynach Rothera już po raz trzeci, w tym roku impreza przeniosła się na Wyspę Młyńską, gdzie powstało naukowe miasteczko wypełnione atrakcjami, związanymi z kodowaniem. W wydarzeniu udział wzięło 2360 osób.

Młyny Rothera do udziału w pikniku zaprosiły dziesięciu wystawców, wśród nich byli m.in. przedstawiciele instytucji zajmujących się popularyzacją nauki i historii z różnych stron Polski. Goście pikniku mogli odwiedzić stanowiska Centrum Szyfrów Enigma z Poznania, Muzeum II Wojny Światowej z Gdańska, Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy z Torunia, a także Centrum Nauki Kopernik z Warszawy, które na tę okazję znajdowało się we wnętrzu Młynów Rothera i zaprezentowało mobilną wystawę „O matmo!” – w sobotę, 17 sierpnia odwiedziło ją 866 osób.

Wśród wystawców byli także: Stowarzyszenie MY TEŻ, Fundacja Codeby, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy, Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy, K-P SOSW nr 1 im. L. Braille’a w Bydgoszczy, Centrum Edukacyjne ROBOproject oraz oczywiście Młyny Rothera.

Podczas pikniku można było skorzystać z dodatkowych atrakcji, jakimi były dwie gry. Jedna z nich dotyczyła wystawy „Węzły. Opowieść o mieście nad rzeką”, a zadaniem było odnalezienie Mariana Rejewskiego na ekspozycji. Druga dotyczyła kodowania, uczestnicy i uczestniczki pikniku u każdego z Wystawców mogli rozwiązać zaszyfrowaną zagadkę, przy okazji nauczyć się różnorodnych rodzajów szyfrów i zebrać pieczątkę. Łącznie w grach udział wzięło 328 osób.

„Za nami kolejna edycja pikniku popularnonaukowego z okazji urodzin Mariana Rejewskiego. W tym roku w wydarzeniu wzięło udział aż 11 Wystawców, którzy przygotowali kryptologiczne atrakcje dla naszych Gości. Bardzo dziękujemy naszym Partnerom za ich zaangażowanie i wkład włożony w każde stanowisko, a Gościom za tak liczny i pozytywny odbiór wydarzenia.” – mówi Jakub Łyczek, główny specjalista ds. programowych.

Młyny Rothera i Wyspę Młyńską odwiedzili goście z całej Polski.  Wieść o Marianie Rejewskim niesie się szeroko, a piknik popularnonaukowy z okazji rocznicy jego urodzin ma już charakter wydarzenia ogólnopolskiego.

Źródło: Młyny Rothera, fot. główna - Aneta Pawska

Galeria zdjęć - © PBW w Bydgoszczy

Nie zabrakło szyfrów i zagadek. Na Wyspie Młyńskiej świętowano urodziny bydgoskiego kryptologa - relacja TVP3 Bydgoszcz

W sobotę (19.08.2023) taras Młynów Rothera w Bydgoszczy zamienił się w prawdziwe piknikowe miasteczko. Okazją do spotkania z mieszkańcami i turystami było świętowanie urodzin bydgoszczanina, który znacząco przyczynił się do odmienienia losów II wojny światowej.

Odwiedzający Młyny Rothera na Wyspie Młyńskiej nie tylko odkrywali tajemnice historii, ale również poznawali technologiczną przyszłość. Setki ludzi dowiedziały się co nieco o procesie złamania kodu Enigmy, a także zaznajomiły się z ciekawostkami z dziedziny matematyki, kryptologii, szyfrowania czy informatyki. 

Biuro Nowych Technologii IPN przygotowało interaktywne stanowisko, na którym zakładając gogle VR można było wcielić się w role polskich kryptologów w „Grze Szyfrów”. Ta gra została nagrodzona Wydarzeniem Historycznym Roku 2023. W aplikacji „Szybowcowa ‘87” za pomocą wirtualnej rzeczywistości zwiedzający mogli wjedź do mieszkania i zobaczyć, jak działała ukryta konspiracyjna drukarnia Solidarności Walczącej. Dodatkową atrakcją były nagrania wolumetryczne w postaci hologramów „Cyfrowych Bohaterów”. 

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bydgoszczy, nosząca imię Mariana Rejewskiego, zaprosiła na prezentację poświęconą dawnej szkole z okresu zaboru pruskiego oraz dwudziestolecia międzywojennego. Dawne ławki szkolne, kałamarze, tabliczki, ręczny dzwonek to namiastka szkoły, do jakiej chodził słynny kryptolog. Odwiedzający próbowali swoich sił w kaligrafii ucząc się pisania piórem ze stalówką i atramentem. Dorośli przeglądali wystawione opracowania o Marianie Rejewskim ze zbiorów biblioteki, a młodsi rozszyfrowywali utajnione informacje na symulatorach Enigmy. Wszyscy chętnie poznawali różne rodzaje szyfrów (Cezara, Polibiusza, podstawieniowe) i wykonywali przygotowane zadania.

Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu prezentowało historię złamania szyfrów Enigmy przez polskich kryptologów. Można było poznać szyfr komórkowy, cylinder Jeffersona oraz szyfr OTP (one time pad). Odwiedzający za pomocą steganografii i atramentów sympatycznych kodowali wiadomości. Na najmłodszych czekały drewniane łamigłówki, gry i kolorowanki, a dla rodzin z dziećmi gra „Tower of Power”. Podczas pikniku była również możliwość obejrzenia modeli bomby Rejewskiego oraz Enigmy.  

Bydgoska Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentowała wystawę biograficzną o Marianie Rejewskim oraz zaprosiła na swoje stanowisko, na którym dzieci grały w planszówki, m.in. w Gigantów nauki czy Zwierzęcą brygadę. IPN zaprezentował też grę Znaj Znak oraz zaprosił do samodzielnego przygotowania okolicznościowych przypinek i breloczków. Ponadto na 1. piętrze kawiarni Nowe Miejsce powstało kameralne kino, w którym IPN zaprosił na seans filmu o Marianie Rejewskim pt. „Kryptolog”.  

Na stoisku Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego uczestnicy pikniku poznawali miejsca w Bydgoszczy związane z Marianem Rejewskim i informacje o Regionalnej Odznace Krajoznawczej „Znani Bydgoszczanie – Marian Rejewski”. Razem z PTTK chętni wyruszyli na trzy spacery tematyczne śladami Mariana Rejewskiego.

Stowarzyszenie ROBOproject to centrum edukacyjne, przybliżające dzieciom takie dziedziny wiedzy jak mechanika, robotyka, elektronika, informatyka. W urodzinową sobotę na młyńskim tarasie ROBOproject zaprezentowało interaktywnego robota. SANBOT to inteligentny, zaprogramowany pracownik ROBOproject, który z chęcią, jeśli tylko do niego podeszło opowiadał ciekawostki na temat Mariana Rejewskiego. W specjalnie wydzielonej strefie odwiedzający mogli zbudować konstrukcje z LEGO oraz zaprogramować roboty LEGO Education, a na interaktywnej macie spróbować swoich sił w sterowaniu robotami marki Photon. Na drukarce 3D można było wydrukować monety okolicznościowe, a ponadto zagrać w wielkoformatową grę Memory.   

Stowarzyszenie Freelab  z Wrześni wystawiło sześć drukarek 3D. Uczestnicy pikniku mogli poznać specyfikę tego rodzaju wydruków oraz zapoznać się z terminem projektowania parametrycznego, czyli takiego, dzięki któremu możliwe jest tworzenie innowacyjnych projektów technologicznych, inspirowanych światem przyrody. Nie zabrakło również praktyki. Była wyjątkowa szansa na spróbowanie swoich sił w przygotowaniu własnego modelu parametrycznego i następnie wydrukowanie go na drukarce 3D.  Można też było posłuchać minikoncertu. Skrzypaczka zagrała na instrumencie, który powstał dzięki technice druku 3D.

Druga edycja pikniku popularnonaukowego poświęcona Marianowi Rejewskiemu przyciągnęła setki uczestników, którzy pomimo upalnej pogody nie rezygnowali z odwiedzenia wszystkich stoisk.