Dziś przypada 38. rocznica śmierci Mariana Rejewskiego, pochodzącego z Bydgoszczy kryptologa, którego prace przyczyniły do złamania kodu Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej z czasów II wojny światowej. Z tej okazji proponujemy konkurs, w którym do wygrania będzie wydany przez Urząd Marszałkowski komiks „Marian Rejewski – bydgoszczanin, który złamał szyfr Enigmy”. Aby zdobyć jeden z piętnastu egzemplarzy, wystarczy na adres s.kaminski@kujawsko-pomorskie.pl nadesłać odpowiedź na pytanie: W jaki inny sposób można by uhonorować niezwykłą postać Mariana Rejewskiego? Na wiadomości czekamy do piątku (16 lutego) do godziny 14. Nagrodzimy najciekawsze odpowiedzi.

„Marian Rejewski – bydgoszczanin, który złamał szyfr Enigmy” to niezwykła opowieść o kryptologu, skromnym człowieku, który dzięki swojemu geniuszowi matematycznemu złamał kod Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Wydarzenie to doprowadziło prawdopodobnie do zakończenia II wojny światowej kilka lat wcześniej i uratowania setek tysięcy, a nawet milionów istnień. Scenariusz komiksu – Maciej Jasiński, rysunki – Jacek Michalski, konsultacja merytoryczna  – dr Krzysztof Osiński. Komiks tutaj.

 Źródło: www.kujawsko-pomorskie.pl

Władze Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyznały pośmiertnie polskim kryptologom - Marianowi Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu i Henrykowi Zygalskiemu - medal Alumno bene merenti Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uroczystość wręczenia odznaczeń ich rodzinom odbyła się 25 stycznia w Sali Lubrańskiego Collegium Minus poznańskiej uczelni. Medal Alumno bene merenti, ustanowiony uchwałą Senatu UAM we wrześniu 2016 roku, przyznawany jest najwybitniejszym absolwentom uczelni.

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego organizuje różnorodne zajęcia edukacyjne promujące dokonania swojego patrona. W tym tygodniu uczniowie klas VI i VII z SP nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi w Bydgoszczy uczestniczyli w zajęciach „Marian Rejewski w projekcie języka angielskiego“. Młodzież została podzielona na grupy 5 – 6 osobowe, z których każda wzięła udział w trzech częściach spotkania. Były to: rozwiązywanie zagadek w escape roomie, gry i zabawy matematyczno-logiczne oraz pogadanka o Marianie Rejewskim z elementami języka angielskiego.

W końcówce roku 1932 udało się odczy­tać pierw­sze szyfro­gra­my niemiec­kie. Marian Rejewski sformu­ło­wał twier­dze­nie o iloczy­nie permu­ta­cji i wykorzystał je do przepro­wa­dzenia ataku krypto­lo­gicznego, w wyniku którego rozpo­znał podwój­nie zaszy­fro­wany klucz depeszy. Kryptolog stworzył matema­tyczny model Enigmy wojsko­wej zawie­ra­jący: okablo­wa­nie wirni­ków, sposób ich połącze­nia z klawia­turą oraz układ przewo­dów w wirniku wstęp­nym i odwra­ca­ją­cym.  Był to najwięk­szy dotąd w dziejach indywi­du­alny sukces krypto­lo­giczny.

W tym roku został ogłoszony konkurs na nazwy dla szesnastu pociągów. W województwie kujawsko-pomorskim w plebiscycie wygrał Rejewski. Nazwa będzie obowiązywała przez rok.
Wśród propozycji dla pociągu relacji Bydgoszcz-Warszawa znalazły się Wyczółkowski, Gopło, Enigma. Wygrała Enigma dla upamiętnienia genialnego bydgoskiego kryptologa Mariana Rejewskiego. Gazeta Wyborcza zasugerowała, że pociąg ma się nazywać po prostu Rejewski i taka decyzja została ostatecznie podjęta.

W pierwszy rejs Rejewski wyruszył 10 grudnia. Na pasażerów czekały niespodzianki - logiczno-matematyczne łamigłówki, foldery i broszury do gry miejskiej "Śladami Rejewskiego".

W lipcu 2017 roku został ogłoszony konkurs skierowany do studentów i absolwentów uczelni plastycznych w Polsce oraz artystów tworzących murale. Praca ma ozdobić ścianę kamienicy przy ul. Gdańskiej 10 w Bydgoszczy, w której mieszkał Marian Rejewski. Wyniki ogłoszono 22 września. Do tego konkursu zgłoszono 28 prac, m.in. z Warszawy, Wrocławia, Szczecina i Gdyni.

Komisja jednomyślnie wybrała do realizacji projekt pt. "Odszyfrowany Rejewski" autorstwa Juliana Nowickiego z Bydgoszczy. Laureat otrzymał nagrodę pieniężna w wysokości 5 tys. zł oraz środki na wykonanie muralu. Praca przedstawia portret Rejewskiego częściowo zaszyfrowany. Autor wykorzystał płycinę w ścianie, która defragmentuje obraz przechodzący przez nią i narzuca podział kompozycji. To w polu wyznaczonym przez płycinę portret widziany jest w sposób rzeczywisty, "odszyfrowany", natomiast poza płyciną, zarysy portretu utworzone są przez multiplikowany, charakterystyczny zapis kodu Enigmy. Tworzy to kryptograficzny wizerunek bohatera. Mural oficjalnie odsłonięto 27 października.

W Bydgoszczy została wmurowana w ścianę budynku przy ul. Gdańskiej 10 kolejna tablica poświęcona Marianowi Rejewskiemu. Kryptolog mieszkał tam w latach 1962-69. Pod tym adresem dokładnie 50 lat temu spisał swoje "Wspomnienia z mej pracy w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego w latach 1930-1945". Rękopis został zakupiony przez Wojskowy Instytut Historyczny i prawdopodobnie w oparciu o przekazany maszynopis pracownik WIH, płk Kozaczuk w książce pt. „Bitwa o tajemnice” ujawnił po raz pierwszy fakt złamania Enigmy przez polskich kryptologów – wówczas jeszcze bez podania nazwisk. W 1967 r. Marian Rejewski przeszedł na rentę. Później przeprowadził się do Warszawy, do swojego odzyskanego mieszkania w Warszawie, w którym od 1970 r. przebywał wspólnie z córką Janiną, zięciem oraz wnukiem. 

Wieczorem i w nocy 20 maja Muzeum Oświaty w Bydgoszczy odwiedziły tłumy zwiedzających - ponad tysiąc dwustu. Wystawa "Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk, kryptolog" dotarła więc do kolejnej grupy osób zainteresowanych historią. Wiele z nich próbowało zrozumieć zasady działania Enigmy, rozkodowując przygotowane przez pracowników muzeum szyfrogramy na symulatorach niemieckiej maszyny.