W kwietniu 2022 roku ukazał się na rynku wydawniczym komiks pt. "Qui a cassé Enigma? La véritable histoire du code secret nazi" (ISBN 9782380942972, format 29x20 cm, 116 stron).

Autorem publikacji jest Fabien Tillon, który napisał scenariusz na podstawie książki Dermota Turinga, a rysunki wykonał Lelio Bonaccorso. Do powstania komiksu przyczyniło się Ministère des armées (francuskie ministerstwo obrony). Książkę wydało Nouveau Monde Éditions z takim opisem:

Jesień 1931. Niemiecki szyfrant sprzedaje zdumiewający sekret francuskim agentom kontrwywiadu. To początek trwającej dekadę walki o złamanie najbardziej abstrakcyjnej i złożonej maszyny kodującej, jaką kiedykolwiek wynaleziono. Od zaatakowanej Polski po angielską wieś, od szwajcarskich gór po ładownie toczących wojnę U-Bootów, pościg w labiryncie cyfr, liter i zdrad.

1932. W łazience brukselskiego hotelu francuski szpieg fotografuje pierwsze dokumenty opisujące nową, maszynę szyfrującą "Enigma", której kodu a priori nie da się złamać. Maszynę, z której zamierzają korzystać niemieckie służby specjalne. Kilka miesięcy później, z pomocą Francuzów, grupa polskich matematyków postanowiła odkryć skomplikowane działanie tej maszyny.

1940. Po klęsce Francuzów nad nazistami Francuzi i Polacy przekazują swoje odkrycia Brytyjczykom. W Bletchley Park rozwija się gigantyczne przedsięwzięcie dekodujące, od którego zależeć będzie wynik wojny.

Rok 1942. Pod nosami Niemców, w samym Vichy, Francuzi i Polacy kontynuują dekodowanie. Gestapo depcze im po piętach, a MI-6 ma absolutny priorytet w ich eksfiltracji. Tymczasem na Atlantyku niemieckie okręty podwodne prowadzą niszczycielskie polowanie na amerykańskie statki zaopatrujące Wielką Brytanię w broń, żywność i towary. Jeśli nie uda nam się bardzo szybko rozszyfrować wiadomości niemieckiej marynarki wojennej, Wielka Brytania nie wytrzyma. W Bletchley Park jeden z najwybitniejszych umysłów w historii nauki, Alan Turing, wniesie decydujący wkład... (przekład streszczenia wydawcy)

Obejrzyj fragment komiksu

Historia przedstawiona w komiksie nie skupia się na polskich kryptologach, ale też nie pomija znaczenia ich wkładu pracy w łamanie kodu Enigmy.

Święto obchodzone 25 stycznia zostało ustanowione w 2007 roku przez Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 75. rocznicę złamania szyfru Enigmy. Dzień Kryptologii jest wyrazem hołdu dla Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, którzy swoimi osiągnięciami przyczynili się do sukcesów  polskiego wywiadu w walce z III Rzeszą. Ich zasługi są godne upamiętnienia także dlatego, że prace tych kryptologów odegrały znaczącą rolę w narodzinach informatyki. Doceniając zasługi pracowników przedwojennego Biura Szyfrów poznańska uczelnia ustanowiła cykl corocznych wykładów z informatyki ich imienia.

Wykłady zaprezentowali:

2023

• Nati Linial - Multiparty communication complexity and additive combinatorics - prof. z Wydziału Informatyki i Inżynierii Uniwersytetu Hebrajskiego
  w Jerozolimie

2020

• Günter M. Ziegler Semi-algebraic sets of integer points

2018

• Marek Grajek Sztafeta Enigmy. Odnaleziony raport polskich kryptologów.
• Clifford Cocks The hidden discovery of public key cryptography - profesor King’s College London

2017

• Christos H. Papadimitriou A computer scientist thinks about the brain

2016

• Sir John Dermot Turing Alan Turing and the Enigma

2015

• Gil Kalai What can we learn from a failure of quantum computers - profesor Uniwersytetu w Jerozolimie oraz Uniwersytetu Yale

2014

• Noga Alon Voting Paradoxes - profesor z Uniwersytetu w Tel Awiwie

2012

• Johan Håstad Lazy verification of proofs and hard problems - profesor z Royal Institute of Technology (KTH) w Sztokholmie

2011

• Shafi Goldwasser Secrets and Proofs: The Role of Randomness - profesor z Massachusetts Institute of Technology i Weizmann Institute of Science

2010

• Emo Welzl When Conflicting Constraints Can be Resolved - the Local Lemma and Satisfiability - profesor z Eidgenössische Technische Hochschule w Zurichu (ETH)

2009

• Avi Wigderson Randomness - a computational complexity view - profesor z Institute for Advanced Study w Princeton

2008

• Marek Grajek Strażnicy kłamstw - autor książki ‘‘Enigma. Bliżej prawdy’’ - autor historycznej książki 2008 roku
• Andrew Odlyzko Cybersecurity, Mathematics, and Limits on Technology - profesor Uniwersytetu Minesot oraz dyrektor Interdisciplinary Digital Technology Center
• Józef Pieprzyk Multi-Party Computations via Graph Coloring - profesor Univerystetu Macquarie w Sydney oraz dyrektor Centre for Advanced Computing - Algorithms and Cryptography (ACAC)

Źródło: amu.edu.pl

Pod koniec tego roku, w 90. rocznicę złamania kodu Enigmy, ukaże się na rynku brytyjskim książka pt. "The First Enigma Codebreaker. Marian Rejewski who passed the baton to Alan Turing". Autor książki, mieszkający na co dzień w Londynie pracownik naukowy i wykładowca akademicki Robert Gawłowski, ujawnił już w mediach społecznościowych okładkę książki, która jest połączeniem biografii Mariana Rejewskiego i reportażu historycznego. Bydgoszcz, miejsce urodzenia Mariana Rejewskiego, jest też miastem rodzinnym autora książki.

W Wielkiej Brytanii wciąż za jedyną osobę, która była w stanie złamać kod Enigmy uważany jest Alan Turing. Tymczasem Turing tak naprawdę przejął pałeczkę od Rejewskiego, co w niczym nie umniejsza zresztą zasług brytyjskiego naukowca, ale pokazuje szerszy kontekst zdarzeń.

Polskie wydanie ukazało się w tym roku nakładałem wydawnictwa Episteme pt. "Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę” i stanowi debiut autora w gatunku non-fiction.

Źródło: Twitter

Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Delegatury IPN w Bydgoszczy przygotowało i udostępniło biograficzną wystawę elementarną o bydgoskim kryptologu.

Marian Rejewski, genialny polski matematyk i  kryptolog, pierwszy złamał szyfr niemieckiej Enigmy (1932). Wraz z  wybitnymi matematykami: Henrykiem Zygalskim i  Jerzym Różyckim opracował metody odtwarzania kluczy dziennych i udoskonalił techniki dekryptażu wojskowych depesz utajnianych systematycznie udoskonalaną Enigmą (1933−1938). Umożliwiło to odczytywanie treści tysięcy najtajniejszych depesz wojska, policji i służby bezpieczeństwa III Rzeszy Niemieckiej, co skróciło II wojnę światową oraz ocaliło życie tysięcy ludzi. 

(fragment wystawy)

Autorką wystawy jest dr Katarzyna Maniewska. Recenzentami zostali Hanna Jolanta Sowińska i dr hab. Marek Gałęzowski. Za koncepcję graficzną serii odpowiada Paulina Żak. Do powstania ekspozycji przyczyniły się Anna Świtalska-Jopek (korekta) i Katarzyna Kowalska (skład).

W wystawie wykorzystano zdjęcia: Archiwum Anny Zygalskiej-Cannon, Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (AUAM) oraz zbiorów prywatnych Krzysztofa Osińskiego, Hanny Sowińskiej i Janiny Sylwestrzak.

Panele wystawy można ściągnąć ze strony IPN:

• Marian Rejewski format A3 (pdf, 23.68 MB)
• Marian Rejewski format B1 (pdf, 50.04 MB)

W Bramie Poznania odbyła się wczoraj konferencja naukowa "Wokół Enigmy..." Organizatorami wydarzenia byli: Brama Poznań ICHOT, Trakt Królewsko-Cesarski oraz Miasto Poznań. Merytorycznie konferencję wsparli: Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe oraz Zakład Matematyki Dyskretnej Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Celem konferencji było przedstawienie historii kryptografii, matematyki i informatyki przez specjalistów będących uznanymi autorytetami, a także wspólnym poszukiwaniem prawdy o przeszłości - ponad podziałami granicznymi. Przedstawiono historię Enigmy z dwóch perspektyw - polskiej oraz brytyjskiej.

Program konferencji wyglądał następująco:

• Początki polskiej kryptografii w II Rzeczypospolitej - prof. dr hab. Grzegorz Nowik, Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie
• Od złamania szyfrów Enigmy do cywilizacji cyfrowej - dr Marek Grajek
• Profesor Zdzisław Krygowski – mistrz poznańskich kryptologów. Doświadczenie z przeszłości – powód do dumy i kontynuacji - em. prof. UAM dr hab. Magdalena Jaroszewska, Wydział Matematyki i Informatyki
• Jak dezinformacja wypaczyła potoczny obraz dziejów złamania Enigmy? - dr Marek Grajek
• X, Y & Z. O dokonaniach poznańskich kryptologów i Alana Turinga – myśli i refleksje z perspektywy Bletchley Park - dr John Dermot Turing
• Innowacyjne wynalazki informatyczne inżyniera Jacka Karpińskiego (1927 – 2010) w zbiorach Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie - Mirosław Zientarzewski, dyrektor Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie
• Kod DNA – powstanie, znaczenie, sposoby odczytu - Jan Badura, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, prof. dr hab. Jacek Błażewicz, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Artur Laskowski, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Karolina Zwiewka, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej
• Rozwój badań naukowych i innowacji z wykorzystaniem zaawansowanej infrastruktury informatycznej - dr Cezary Mazurek, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, dr Maciej Stroiński, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, prof. dr hab. Jan Węglarz, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe/Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej

Ruszyła kolejna edycja fascynującej edukacyjnej gry internetowej, która łączy w sobie elementy historii, matematyki i logiki. Jest ona doskonałą propozycją edukacyjną dla uczniów, studentów, nauczycieli i nie tylko.
Łamacze Szyfrów, bo o tej grze mowa, powstała pod wpływem inspiracji dziejami polskich kryptologów, którzy przed II wojną światową złamali kod Enigmy. Gra wprowadza młodych ludzi w świat kryptologii, wiodąc ich w niezwykle interesujący sposób od starożytnych metod utajniania informacji, po wojenne zmagania z niemieckim szyfrem Enigmy. Na wszystkich poziomach gry uczestnicy rozwijają swoje umiejętności matematyczne, uczą się logicznego myślenia i stykają się z nieznaną powszechnie historią.
Gra Łamacze Szyfrów to również kształtowanie zdolności pracy w grupie, gdyż biorą w niej udział trzyosobowe zespoły. Ta z drużyn, która jako pierwsza, po przejściu wszystkich etapów, ułoży napis ENIGMA na wirtualnych rotorach, zwycięża w grze i wygrywa nagrodę główną.

Poniżej zamieszczamy linki do informacji skierowanych do uczniów.
PLAKAT
ULOTKA
SPOT PROMOCYJNY

Szczegóły znajdą Państwo na stronie www.lamaczeszyfrow.pl

W Pałacu Czeczotki przy Rynku Głównym w Krakowie czeka na zwiedzających nielada atrakcja. Wystawa Cyfry, Kody, Szyfry – 100 Lat Niepodległej będzie udostępniona nieodpłatnie od 29 września do 12 października 2018 r. (od wtorku do niedzieli, w godz. 12-18). Grupy szkolne mogą skorzystać z usług przewodnika.

Ekspozycja prezentuje sylwetki matematyków, którzy zmienili losy świata - Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego, Henryka Zygalskiego, Jana Kowalewskiego (złamał szyfry w okresie wojny polsko-bolszewickiej) i Alana Turinga. Ukazuje także historię legendarnej lwowskiej szkoły matematycznej, skupionej wokół Stefana Banacha i Hugona Steinhausa.

Wystawa akcentuje siłę współpracy międzynarodowej. Polscy i brytyjscy kryptolodzy przyczynili się do szybszego zakończenia II wojny światowej. Jednocześnie wymiana informacji wywiadowczych rozpoczęła strategiczne relacje wywiadów Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, które następnie przerodziły się we współpracę znaną pod nazwą Five Eyes.

Ostatnia część wystawy dotyczy powojennych osiągnięć polskich matematyków i kryptologów: Stanisława Ulama, który brał udział w pracach nad bombą wodorową i nad stworzeniem pierwszych komputerów, prof. Henryka Woźniakowskiego oraz prof. Aleksandra Mądrego, uważanego za jednego z najwybitniejszych światowych informatyków.

Na wystawie można również obejrzeć egzemplarz oryginalnej, wojskowej Enigmy wypożyczony ze zbiorów Agencji Wywiadu.