Złam Kod Bydgoszczy

W nocy z 23/24 stycznia odbył się XLI Harcerski Bydgoski Bieg Nocny zorganizowany przez Chorągiew Kujawsko-Pomorską ZHP Hufiec Bydgoszcz-Miasto przy współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy. W nawiązaniu do obchodów Roku Mariana Rejewskiego, tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem "Złam Kod Bydgoszczy" i poświęcona była temu znanemu bydgoszczaninowi i polskiemu kryptologowi. Muzeum Oświaty, Wydział PBW, odwiedziło ponad 230 harcerzy - uczestników biegu. Zwiedzili oni wystawę poświęconą Marianowi Rejewskiemu i deszyfrowali zadania na komputerowych symulatorach Enigmy. Ostatni uczestnicy opuścili mury muzeum o 2:45 w nocy.




W telewizji o Roku Mariana Rejewskiego

Rok kryptologa "od Enigmy" będzie wyjątkowy w programie informacyjnym "Zbliżenia" TVP BYDGOSZCZ

zblizenia_tvp_bydgoszcz

 

Pomnikowy pogromca Enigmy w programie "Teleexpress extra" w TVP INFO

teleexpres_ekstra




Wystawa o Marianie Rejewskim w Brodnicy

Mieszkańcy kolejnego miasta w województwie kujawsko-pomorskim mogli obejrzeć wystawę „Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk, kryptolog” przygotowaną przez PBW w Bydgoszczy.  Uczniowie, nauczyciele, przedstawiciele władz miasta i powiatu oraz goście zaproszeni do Zespołu Szkół Zawodowych w Brodnicy wysłuchali prelekcji płk. Jerzego Lelwica, kustosza Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, o Marianie Rejewskim, dokonaniach polskich kryptologów oraz wpływie złamania szyfru niemieckiej Enigmy na losy II wojny światowej. Pan pułkownik zaprezentował też replikę Enigmy, omawiał budowę maszyny i jej zastosowanie, podkreślając geniusz polskiego kryptologa, który poradził sobie z tak niezwykle trudnym zadaniem złamania szyfru. Wystawa trafiła do ZSZ w Brodnicy m.in. dzięki zaangażowaniu pp. Elżbiety i Włodzimierza Gaców.




Konfe­rencja naukowa

Tajemnice Enigmy 2004 - medal okolicznościowy

Dziesięć lat temu odbyła się pierwsza w Polsce konferencja poświęcona wkładowi polskich matematyków - Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego - w złamanie szyfru Enigmy. Jej organizatorami byli Urząd Miasta Bydgoszczy i Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Delegatura w Bydgoszczy. Honorowy patronat nad konferencją sprawowali: prof. Władysław Bartoszewski (Kustosz Pamięci Narodowej), Jan Nowak-Jeziorański (były dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa) i prof. Józef Garliński (historyk emigracyjny z Londynu, prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie).

W spotkaniu uczestniczyli m.in. John Gallehawk (były dyrektor Muzeum Bletchley Park), David Kahn (historyk, który jako pierwszy podał światu nazwiska polskich matematyków, którzy złamali kod Enigmy), prof. dr hab. Zbigniew Palka (Prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego). Wśród gości znaleźli się także: córka Mariana Rejewskiego Janina Sylwestrzak, przedstawiciele ambasad Arnglii, Francji, USA i Niemiec oraz historycy i kryptolodzy. Konferencję otworzyli prezes IPN prof. dr hab. Leon Kieres i prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz.

Celem konferencji było upamiętnienie 65. rocznicy przekazania przez Polaków aliantom Enigmy oraz urządzeń i metod, które umożliwiały odszyfrowanie tajnych depesz nieprzyjaciela.

Pierwszy dzień konferencji poświęcony był na prezentację znaczenia współpracy służb wywiadowczych Polski, Francji i Wielkiej Brytanii w 1939 roku. W specjalny sposób uczczono też i przypomniano zasługi bydgoszczanina Mariana Rejewskiego. Drugiego dnia konferencji zostały pokazane współczesne zastosowania technik kryptograficznych w zabezpieczaniu systemów komputerowych, w administracji, w bankowości, w telefonii komórkowej oraz w handlu elektronicznym.

"Tajemnice Enigmy - 65. rocznica przekazania Enigmy przez polski wywiad Państwom Sprzymierzonym". Bydgoszcz, 9-10 listopada 2004 r.




Bohate­rowie niewi­dzialnego frontu wojny wywiadowczej

W 2000 roku została powołana Polsko-Brytyjska Komisja Historyczna do Spraw Dokumentacji Działalności Polskiego Wywiadu w II Wojnie Światowej i Jego Współdziałania z Wywiadem Brytyjskim. Dopiero wtedy, po ponad 50 latach, Brytyjczycy otworzyli swoje archiwa. Wówczas okazało się, jak wiele świat zawdzięcza Polakom (wszystkie polskie materiały wywiadowcze były w czasie wojny przekazywane Brytyjczykom, a w 1954 r. pełne archiwa naszego wywiadu rząd emigracyjny przekazał brytyjskim władzom).

Podstawowym zadaniem Komisji była identyfikacja i ocena ocalałych dokumentów dot. działalności wywiadu polskiego w czasie II wojny światowej. Polscy badacze odnaleźli wiele nieznanych wcześniej akt. Owocem ich pracy była dwutomowa publikacja w języku polskim i angielskim opatrzona wstępem premierów Tony'ego Blaira i Marka Belki. Nie zabrakło w niej dokumentów odnoszących się do współpracy radiowywiadowczej i losów polskich kryptologów Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Upowszechnienie tych akt stanowiło duży krok naprzód w kształtowaniu świadomości Brytyjczyków, którzy przez przeszło pół wieku całkowicie pomijali znaczenie pracy polskich kryptologów.

Mija 10. rocznica ogłoszenia raportu tej komisji kierowanej przez prof. Darię Nałęcz i Tessę Stirling. Konkluzja z niego jest następująca: Polska miała najbardziej rozległą i najsprawniejszą sieć wywiadu ze wszystkich państw alianckich. Działało w niej około 20 tys. ludzi, a największymi osiągnięciami polskiego wywiadu było przede wszystkim rozszyfrowanie Enigmy oraz dostarczenie do Wielkiej Brytanii informacji o tajnej broni Hitlera - rakiecie V-2. W Afryce, Europie czy na Atlantyku nie było operacji wojskowej, w ramach której wiedza uzyskana dzięki złamaniu Enigmy nie byłaby kluczowa.




Wznowienie cyklu „Sensacje XX wieku“

Dzięki współpracy Telewizji Polskiej i National Geographic Channel powstaną kolejne odcinki popularnego cyklu programów Bogusława Wołoszańskiego "Sensacje XX wieku". Cztery widowiska, częściowo inscenizowane z udziałem znanych aktorów, poświęcone zostaną historii złamania kodu Enigmy przez Mariana Rejewskiego i jego współpracowników.

Bogusław Wołoszański zrealizował w latach 1983-2005 kilkadziesiąt odcinków "Sensacji...", które miały dużą oglądalność na antenie TVP. Obecnie nadawane są w National Geographic Channel. Zapowiada się duża gratka dla szerokich rzesz miłośników historii opowiedzianej w bardzo interesujący sposób.

- Dzięki Polakom wojna nie tylko trwała krócej, ale dzięki Polakom alianci tę wojnę wygrali. I nie chodzi, oczywiście, o nasze armie [...], lecz paru ludzi, którzy złamali Enigmę - powiedział Wołoszański w programie "Świat się kręci" zapowiadając powrót swojego cyklu do telewizji publicznej.

Bogusław Wołoszański w programie "Świat się kręci"




Pomijani polscy łamacze szyfrów

Przez lata Brytyjczycy przekonywali, że sukces złamania kodu Enigmy należy do naukowców pracujących w Blechley Park. Jednak to zespół polskich matematyków z Marianem Rejewskim na czele dokonał tego już w 1932 roku. Prawda o polskim wkładzie w odczytywanie niemieckich szyfrogramów wojennych z trudem przebija się do świadomości Europejczyków. Brytyjczycy wreszcie przyznali, że  Alianci mieliby problemy z wygraniem wielu kampanii, gdyby nie sukces genialnych Polaków. Po 75 latach od przekazania przez Polskę swoim sojusznikom wyników prac nad Enigmą, dzięki którym Francuzi i Brytyjczycy mogli odczytywać tajne raporty i przewidywać ruchy niemieckich wojsk, nareszcie poinformowała o tym BBC m. in. w artykule Gordona Corery Poland's overlooked Enigma codebreakers.




Wystawa dotarła do Muzeum Ziemi Chełmińskiej

Wystawa "Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk, kryptolog" przybyła do Chełmna, jednego z najpiękniejszych miast w Polsce. W Muzeum Ziemi Chełmińskiej 19 marca 2014 r. otwarto wystawę z udziałem zaproszonych gości, uczniów i nauczycieli miejscowych szkół. W Sali Mieszczańskiej Ratusza powitała wszystkich zebranych Ewa Gerke, dyrektor muzeum, która podziękowała dyrektor PBW w Bydgoszczy, Ewie Pronobis-Sosnowskiej za stworzenie możliwości obejrzenia wystawy mieszkańcom, a także gościom odwiedzającym Chełmno. Kustosz Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy płk Jerzy Lelwic wygłosił interesującą prelekcję, oprowadzając gości po wystawie.