Obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej są hołdem złożonym żołnierzom i ofiarom wojny. Polska chce także wykorzystać tę okazję do pokazania tego, co Europa zawdzięcza Polakom zmagającym się z wojskami okupacyjnymi. Kraków organizuje uroczystość, która ma pokazać, że Polacy pokonali Hitlera również siłą umysłu. Na przebieg wojny i długość jej trwania ogromny wpływ miał udział polskich matematyków w rozszyfrowaniu Enigmy, na czele z Marianem Rejewskim. Historycy oceniają, że dzięki kryptologom wojna zakończyła się 2 – 3 lata wcześniej, a śmierci uniknęło 20 – 30 milionów ludzi.

Fundacja Panteon Narodowy stworzyła w Krakowie symboliczny grób Jerzemu Różyckiemu, który pomimo zasług, jakie poczynił dla kraju i świata, nie miał miejsca, które można by określić jako miejsce jego wiecznego spoczynku (zaginął w 1942 roku w okolicy Balearów). Kapituła Panteonu zadecydowała o postawieniu w Kryptach jednego sarkofagu, do którego zostanie złożona ziemia z trzech miejsc związanych ze śmiercią trójki kryptologów, czyli z dna Morza Śródziemnego, z Chichester oraz z okolic grobu na Powązkach.

Uroczyste wręczenie piasku z dna Morza Śródziemnego synowi Jerzego Różyckiego panu Janowi Różyckiemu odbyło się 4 lipca w Ambasadzie RP w Madrycie. Gospodarzem wydarzenia była pani Marzenna Adamczyk, ambasador RP w Hiszpanii. 26 lipca odbyła się podobna ceremonia w Ambasadzie RP w Londynie, na której pan Ambasador Arkady Rzegocki wręczył symboliczną urnę z ziemią z Gardens of Remembrance w Chichester rodzinie Henryka Zygalskiego. Warszawski Garnizon WP zorganizował wręczenie ziemi z grobu Mariana Rejewskiego jego córce pani Janinie Sylwestrzak 29 sierpnia 2019 r.

Uroczystość złożenia urn do sarkofagu w Kryptach Panteonu Narodowego zaplanowana jest na 6 września br. o godzinie 11 kościele św. św. Piotra i Pawła w Krakowie, w podziemiach którego są Krypty Panteonu.

W uroczystości udział wezmą rodziny kryptologów z kraju i z zagranicy oraz Sir Dermot Turing, bratanek Alana Turinga, autor książki „X, Y, Z. Prawdziwa historia złamania szyfru Enigmy”. W tej książce bratanek człowieka, który w Wielkiej Brytanii został wybrany człowiekiem stulecia, docenił prawdziwy wkład Polaków w rozkodowanie Enigmy, a w konsekwencji w skrócenie tego najtragiczniejszego w dziejach ludzkości konfliktu. Udział zapowiedzieli również przedstawiciele Sztabu Generalnego WP oraz kierownictwo Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni.

W dniach 3 – 7 września odbywa się w Krakowie Jubileuszowy Zjazd Matematyków Polskich w stulecie Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Senat RP ogłosił rok 2019 rokiem matematyki. Harmonogram Zjazdu przewiduje udział uczestników w uroczystości w Panteonie. Zaproszone zostały władze Krakowa i województwa, rektorzy uczelni, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, wszyscy kuratorzy wojewódzcy i wszystkie szkoły w Polsce, których patronami są kryptolodzy. Mieszkańcy Krakowa dowiedzą się o uroczystości z kilkuset plakatów umieszczonych w różnych miejscach. Szczególnymi adresatami zaproszeń są uczniowie krakowskich szkół.

Złamali kod Enigmy. Jesteśmy dumni. Dziękujemy.

Tak brzmi nazwa zaproszenia skierowanego głównie do dzieci i młodzieży. Organizatorzy chcą, aby młodsze pokolenia wiedziały o wielkiej polskiej szkole matematycznej okresu międzywojennego – lwowskiej, krakowskiej, wielkopolskiej. Chcą, aby nasza duma narodowa była budowana na dwóch filarach, tym bohaterskim, zbrojnym i tym, który pokazuje nasz wkład w rozwój światowej cywilizacji. Tak, jak nie wolno pozwolić zapomnieć o polskich lotnikach w Anglii, tak nie wolno zapomnieć o trzech geniuszach matematycznych, którzy wyprzedzili wszystkich europejskich kryptologów i pokonali Hitlera siłą umysłu. To będzie wielkie święto polskiej dumy, prawdziwej, zasłużonej.

Dla wielu zwiedzających muzea są atrakcyjne nocą i takich okazji jak Noc Muzeów nigdy nie przegapią. Wystawa "Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk kryptolog" kolejny rok cieszyła się dużym zainteresowaniem. Zwiedzający coraz więcej wiedzą o Rejewskim, Enigmie i przychodzą do muzeum, aby podyskutować, podzielić się swoją wiedzą i emocjami związanymi z tą wybitną postacią. Lubią też pobawić się w odczytywanie zaszyfrowanych komunikatów na symulatorach niemieckiej maszyny szyfrującej.

Pod takim tytułem ukazała się książka Dermota Turinga, bratanka światowej sławy kryptologa Alana Turinga. Autor opowiada o tym, jak Polacy złamali kod, Brytyjczycy ulepszyli system, a Francuzi doprowadzili do ich spotkania. Turing podkreślił, że złamanie kodu Enigmy było wynikiem starań Polski, Francji i Wielkiej Brytanii.

- Brytyjczycy nigdy nie zrobiliby kroku naprzód bez Polaków. Chciałem opisać tę historię w taki sposób, aby była bardziej znana, szczególnie w Wielkiej Brytanii - powiedział Turing w polskim radio, podkreślając, że Polacy mieli sześć czy siedem lat przewagi nad Brytyjczykami w pracach nad złamaniem kodu. Różnica w wiedzy i zaawansowaniu prac ujrzała światło dzienne, gdy Polacy, z powodu deficytu zasobów tuż przed wybuchem wojny, zaczęli dzielić się swoimi badaniami z wywiadem brytyjskim i francuskim.

- Brytyjczycy z pewnością nie mieli pojęcia, w jaki sposób podłączone są cewki wirnika. Byli absolutnie nieświadomi. Tymczasem wszystkie te kwestie zostały rozwiązane przez Mariana Rejewskiego w 1932 r. - powiedział Turing.

Oto opis wydawcy polskiego tłumaczenia tej ciekawej książki:

Gdy pod koniec 1932 r. oficer francuskiego wywiadu fotografował w łazience belgijskiego hotelu wykradzione instrukcje Enigmy, nie wiedział, że już kilka tygodni później polscy matematycy będą odczytywali tajne depesze III Rzeszy. I że położą fundament pod przyszłą działalność ośrodka Bletchley Park oraz oznaczoną kryptonimem „X, Y, Z” współpracę Francji, Wielkiej Brytanii i Polski.

X, Y, Z pokazuje, jak wywiady państw alianckich współdziałały przy złamaniu szyfrów Enigmy, jak pod nosem Niemców polscy kryptoanalitycy kontynuowali swą pracę na terenach kontrolowanych przez rząd Vichy, a potem w Wielkiej Brytanii, i jak później wspierali tajne służby Jego Królewskiej Mości, przyglądając się pierwszym krokom Związku Radzieckiego w zimnej wojnie.

Ludzie tworzący X, Y, Z byli oryginałami i ekscentrykami, którzy dostali się w tryby historii. Oto opowieść o nich.

W Bramie Poznania odbyła się wczoraj konferencja naukowa "Wokół Enigmy..." Organizatorami wydarzenia byli: Brama Poznań ICHOT, Trakt Królewsko-Cesarski oraz Miasto Poznań. Merytorycznie konferencję wsparli: Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe oraz Zakład Matematyki Dyskretnej Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Celem konferencji było przedstawienie historii kryptografii, matematyki i informatyki przez specjalistów będących uznanymi autorytetami, a także wspólnym poszukiwaniem prawdy o przeszłości - ponad podziałami granicznymi. Przedstawiono historię Enigmy z dwóch perspektyw - polskiej oraz brytyjskiej.

Program konferencji wyglądał następująco:

• Początki polskiej kryptografii w II Rzeczypospolitej - prof. dr hab. Grzegorz Nowik, Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie
• Od złamania szyfrów Enigmy do cywilizacji cyfrowej - dr Marek Grajek
• Profesor Zdzisław Krygowski – mistrz poznańskich kryptologów. Doświadczenie z przeszłości – powód do dumy i kontynuacji - em. prof. UAM dr hab. Magdalena Jaroszewska, Wydział Matematyki i Informatyki
• Jak dezinformacja wypaczyła potoczny obraz dziejów złamania Enigmy? - dr Marek Grajek
• X, Y & Z. O dokonaniach poznańskich kryptologów i Alana Turinga – myśli i refleksje z perspektywy Bletchley Park - dr John Dermot Turing
• Innowacyjne wynalazki informatyczne inżyniera Jacka Karpińskiego (1927 – 2010) w zbiorach Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie - Mirosław Zientarzewski, dyrektor Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie
• Kod DNA – powstanie, znaczenie, sposoby odczytu - Jan Badura, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, prof. dr hab. Jacek Błażewicz, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Artur Laskowski, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej, Karolina Zwiewka, Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej
• Rozwój badań naukowych i innowacji z wykorzystaniem zaawansowanej infrastruktury informatycznej - dr Cezary Mazurek, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, dr Maciej Stroiński, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, prof. dr hab. Jan Węglarz, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe/Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej

Ruszyła kolejna edycja fascynującej edukacyjnej gry internetowej, która łączy w sobie elementy historii, matematyki i logiki. Jest ona doskonałą propozycją edukacyjną dla uczniów, studentów, nauczycieli i nie tylko.
Łamacze Szyfrów, bo o tej grze mowa, powstała pod wpływem inspiracji dziejami polskich kryptologów, którzy przed II wojną światową złamali kod Enigmy. Gra wprowadza młodych ludzi w świat kryptologii, wiodąc ich w niezwykle interesujący sposób od starożytnych metod utajniania informacji, po wojenne zmagania z niemieckim szyfrem Enigmy. Na wszystkich poziomach gry uczestnicy rozwijają swoje umiejętności matematyczne, uczą się logicznego myślenia i stykają się z nieznaną powszechnie historią.
Gra Łamacze Szyfrów to również kształtowanie zdolności pracy w grupie, gdyż biorą w niej udział trzyosobowe zespoły. Ta z drużyn, która jako pierwsza, po przejściu wszystkich etapów, ułoży napis ENIGMA na wirtualnych rotorach, zwycięża w grze i wygrywa nagrodę główną.

Poniżej zamieszczamy linki do informacji skierowanych do uczniów.
PLAKAT
ULOTKA
SPOT PROMOCYJNY

Szczegóły znajdą Państwo na stronie www.lamaczeszyfrow.pl

W Pałacu Czeczotki przy Rynku Głównym w Krakowie czeka na zwiedzających nielada atrakcja. Wystawa Cyfry, Kody, Szyfry – 100 Lat Niepodległej będzie udostępniona nieodpłatnie od 29 września do 12 października 2018 r. (od wtorku do niedzieli, w godz. 12-18). Grupy szkolne mogą skorzystać z usług przewodnika.

Ekspozycja prezentuje sylwetki matematyków, którzy zmienili losy świata - Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego, Henryka Zygalskiego, Jana Kowalewskiego (złamał szyfry w okresie wojny polsko-bolszewickiej) i Alana Turinga. Ukazuje także historię legendarnej lwowskiej szkoły matematycznej, skupionej wokół Stefana Banacha i Hugona Steinhausa.

Wystawa akcentuje siłę współpracy międzynarodowej. Polscy i brytyjscy kryptolodzy przyczynili się do szybszego zakończenia II wojny światowej. Jednocześnie wymiana informacji wywiadowczych rozpoczęła strategiczne relacje wywiadów Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, które następnie przerodziły się we współpracę znaną pod nazwą Five Eyes.

Ostatnia część wystawy dotyczy powojennych osiągnięć polskich matematyków i kryptologów: Stanisława Ulama, który brał udział w pracach nad bombą wodorową i nad stworzeniem pierwszych komputerów, prof. Henryka Woźniakowskiego oraz prof. Aleksandra Mądrego, uważanego za jednego z najwybitniejszych światowych informatyków.

Na wystawie można również obejrzeć egzemplarz oryginalnej, wojskowej Enigmy wypożyczony ze zbiorów Agencji Wywiadu.

"Marian Rejewski, który złamał jako pierwszy kod Enigmy, należał do największych umysłów XX wieku..." - powiedział bratanek słynnego angielskiego kryptologa Alana Turinga. W Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym sir Dermot Turing wypowiedział te słowa podczas wykładu „Czy Alan Turing widział Enigmę w Bletchley Park?" Jest on autorem biografii Alana Turinga (Prof: Alan Turing Decoded), w której opisuje zmagania swojego wuja z niemiecką maszyną szyfrującą, a także innych publikacji o Enigmie i informatyce (The Story of Computing; X, Y and Z - the real story of how Enigma was broken).
Prelegent mówił m.in. o roli, jaką odegrali polscy kryptolodzy w rozszyfrowaniu Enigmy jeszcze przed II wojną światową. Przypomniał o tym, że polski wywiad przekazał w 1939 r. wywiadom Anglii i Francji dwie repliki Enigmy, plany konstrukcyjne oraz diagramy „bomby kryptologicznej”, zbudowanej na podstawie opracowania teoretycznego Mariana Rejewskiego, komplet „płacht Zygalskiego” oraz udostępnił wszystkie metody ułatwiające dekryptaż.

Światowy Kongres Informatyczny WCC jest organizowany przez Międzynarodową Federację ds. Przetwarzania Informacji (IFIP), międzynarodową organizację pozarządową utworzoną w 1960 r. pod auspicjami UNESCO. Członkami IFIP są towarzystwa i akademie nauk z ponad 50 krajów.