Dziesięć lat temu odbyła się pierwsza w Polsce konferencja poświęcona wkładowi polskich matematyków - Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego - w złamanie szyfru Enigmy. Jej organizatorami byli Urząd Miasta Bydgoszczy i Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Delegatura w Bydgoszczy. Honorowy patronat nad konferencją sprawowali: prof. Władysław Bartoszewski (Kustosz Pamięci Narodowej), Jan Nowak-Jeziorański (były dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa) i prof. Józef Garliński (historyk emigracyjny z Londynu, prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie).

W spotkaniu uczestniczyli m.in. John Gallehawk (były dyrektor Muzeum Bletchley Park), David Kahn (historyk, który jako pierwszy podał światu nazwiska polskich matematyków, którzy złamali kod Enigmy), prof. dr hab. Zbigniew Palka (Prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego). Wśród gości znaleźli się także: córka Mariana Rejewskiego Janina Sylwestrzak, przedstawiciele ambasad Arnglii, Francji, USA i Niemiec oraz historycy i kryptolodzy. Konferencję otworzyli prezes IPN prof. dr hab. Leon Kieres i prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz.

Celem konferencji było upamiętnienie 65. rocznicy przekazania przez Polaków aliantom Enigmy oraz urządzeń i metod, które umożliwiały odszyfrowanie tajnych depesz nieprzyjaciela.

Pierwszy dzień konferencji poświęcony był na prezentację znaczenia współpracy służb wywiadowczych Polski, Francji i Wielkiej Brytanii w 1939 roku. W specjalny sposób uczczono też i przypomniano zasługi bydgoszczanina Mariana Rejewskiego. Drugiego dnia konferencji zostały pokazane współczesne zastosowania technik kryptograficznych w zabezpieczaniu systemów komputerowych, w administracji, w bankowości, w telefonii komórkowej oraz w handlu elektronicznym.

"Tajemnice Enigmy - 65. rocznica przekazania Enigmy przez polski wywiad Państwom Sprzymierzonym". Bydgoszcz, 9-10 listopada 2004 r.

W 2000 roku została powołana Polsko-Brytyjska Komisja Historyczna do Spraw Dokumentacji Działalności Polskiego Wywiadu w II Wojnie Światowej i Jego Współdziałania z Wywiadem Brytyjskim. Dopiero wtedy, po ponad 50 latach, Brytyjczycy otworzyli swoje archiwa. Wówczas okazało się, jak wiele świat zawdzięcza Polakom (wszystkie polskie materiały wywiadowcze były w czasie wojny przekazywane Brytyjczykom, a w 1954 r. pełne archiwa naszego wywiadu rząd emigracyjny przekazał brytyjskim władzom).

Podstawowym zadaniem Komisji była identyfikacja i ocena ocalałych dokumentów dot. działalności wywiadu polskiego w czasie II wojny światowej. Polscy badacze odnaleźli wiele nieznanych wcześniej akt. Owocem ich pracy była dwutomowa publikacja w języku polskim i angielskim opatrzona wstępem premierów Tony'ego Blaira i Marka Belki. Nie zabrakło w niej dokumentów odnoszących się do współpracy radiowywiadowczej i losów polskich kryptologów Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Upowszechnienie tych akt stanowiło duży krok naprzód w kształtowaniu świadomości Brytyjczyków, którzy przez przeszło pół wieku całkowicie pomijali znaczenie pracy polskich kryptologów.

Mija 10. rocznica ogłoszenia raportu tej komisji kierowanej przez prof. Darię Nałęcz i Tessę Stirling. Konkluzja z niego jest następująca: Polska miała najbardziej rozległą i najsprawniejszą sieć wywiadu ze wszystkich państw alianckich. Działało w niej około 20 tys. ludzi, a największymi osiągnięciami polskiego wywiadu było przede wszystkim rozszyfrowanie Enigmy oraz dostarczenie do Wielkiej Brytanii informacji o tajnej broni Hitlera - rakiecie V-2. W Afryce, Europie czy na Atlantyku nie było operacji wojskowej, w ramach której wiedza uzyskana dzięki złamaniu Enigmy nie byłaby kluczowa.

Dzięki współpracy Telewizji Polskiej i National Geographic Channel powstaną kolejne odcinki popularnego cyklu programów Bogusława Wołoszańskiego "Sensacje XX wieku". Cztery widowiska, częściowo inscenizowane z udziałem znanych aktorów, poświęcone zostaną historii złamania kodu Enigmy przez Mariana Rejewskiego i jego współpracowników.

Bogusław Wołoszański zrealizował w latach 1983-2005 kilkadziesiąt odcinków "Sensacji...", które miały dużą oglądalność na antenie TVP. Obecnie nadawane są w National Geographic Channel. Zapowiada się duża gratka dla szerokich rzesz miłośników historii opowiedzianej w bardzo interesujący sposób.

- Dzięki Polakom wojna nie tylko trwała krócej, ale dzięki Polakom alianci tę wojnę wygrali. I nie chodzi, oczywiście, o nasze armie [...], lecz paru ludzi, którzy złamali Enigmę - powiedział Wołoszański w programie "Świat się kręci" zapowiadając powrót swojego cyklu do telewizji publicznej.

//

Agencja Bezpieczeństwa Narodowego podała wczoraj w komunikacie prasowym, że w znajdującym się w jej siedzibie Narodowym Muzeum Kryptologii w Fort Mead odbyła się uroczystość dodania pięciu nazwisk do honorowej listy wybitnych kryptologów. Wśród nich znalazł się Marian Rejewski. Uroczystości przewodniczył zastępca dyrektora NSA Rick Ledgett, który przedstawił sylwetki wyróżnionych podkreślając ich osiągnięcia. O Marianie Rejewskim powiedział, że był on niezwykle innowacyjnym polskim matematykiem, który w pionierski sposób wykorzystał algebrę wyższą do odszyfrowania meldunków nazistowskich Niemiec oraz umożliwił Stanom Zjednoczonym i ich aliantom pokonanie wroga.

Podczas wideokonferencji dyrektor Centralnej Służby Bezpieczeństwa USA admirał Michael S. Rogers pogratulował rodzinom i przyjaciołom wszystkich wyróżnionych. Wśród gości znaleźli się polski ambasador w USA, córka Mariana Rejewskiego - Janina Sylwestrzak - oraz inni oficjele.

Izba pamięci kryptologów powstała w 1999 roku dla uhonorowania zasług pionierów i bohaterów, którzy wnieśli znaczący i trwały wkład w amerykańską kryptologię.

Źródło: www.nsa.gov

Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski zostali docenieni przez największą organizację zawodową na świecie - Institute of Electrical and Electronics Engineers. IEEE, który zrzesza techników, inżynierów i naukowców z obszaru elektryki i elektroniki, nadał swoje najwyższe odznaczenie "Milestone" (Kamień milowy) za złamanie kodów Enigmy w latach 1932-1939. To prestiżowe wyróżnienie jest nadawane za najwybitniejsze osiągnięcia techniczne mające wpływ na rozwój cywilizacji.

W sierpniu odsłonięto przed budynkiem Instytutu Matematyki PAN  w Warszawie kamień pamiątkowy z tablicami w języku polskim i angielskim ku czci polskich kryptologów.

Polecamy wysłuchanie audycji radiowej Jedynki z cyklu "Naukowy zawrót głowy" pt. "Prestiżowe wyróżnienie Milestone nareszcie docenia polskich matematyków, którzy złamali kod Enigmy."

28 września 2014 r. w Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią odbyła się prelekcja kustosza Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy ppłk. Jerzego Lelwica. Przedstawił on postać Mariana Rejewskiego - bydgoszczanina, matematyka i kryptologa oraz wyjaśnił działanie niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, której kod złamał Marian Rejewski. Spotkanie wzbogacone było prezentacją zdjęć i dokumentów związanych z życiem i działalnością kryptologa, przygotowaną przez panią Ewę Pronobis-Sosnowską - dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy.

Rada Miasta Bydgoszczy  podczas sesji 24 września jednogłośnie podjęła decyzję o tym, że patronem roku 2015 w Bydgoszczy będzie Marian Rejewski. Inicjatywa Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy została więc przez rajców przyjęta.  W przyszłym roku biblioteka będzie w szczególny sposób promować dokonania swojego patrona.

Powstała już specjalna wystawa „Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk, kryptolog”, którą pokazano w wielu miastach województwa kujawsko-pomorskiego. W planach jest zaprezentowanie jej w Urzędzie Marszałkowskim, w Warszawie oraz w Brukseli. W bibliotece odbywają się także lekcje, przygotowane dla gimnazjalistów. Uczniowie poznają m. in. zasady kryptologii i szyfrują informacje na komputerowym symulatorze Enigmy.

Biblioteka planuje na przyszły rok wznowienie oraz rozszerzenie treści publikacji „Marian Rejewski - życie Enigmą pisane”.  Zamierza również zorganizować wiele konkursów oraz tydzień kryptologiczny. Postanowiono także, że przyszłoroczna Noc Muzeów w Muzeum Oświaty poświęcona zostanie kryptologii.

Treść Uchwały

Przez lata Brytyjczycy przekonywali, że sukces złamania kodu Enigmy należy do naukowców pracujących w Blechley Park. Jednak to zespół polskich matematyków z Marianem Rejewskim na czele dokonał tego już w 1932 roku. Prawda o polskim wkładzie w odczytywanie niemieckich szyfrogramów wojennych z trudem przebija się do świadomości Europejczyków. Brytyjczycy wreszcie przyznali, że  Alianci mieliby problemy z wygraniem wielu kampanii, gdyby nie sukces genialnych Polaków. Po 75 latach od przekazania przez Polskę swoim sojusznikom wyników prac nad Enigmą, dzięki którym Francuzi i Brytyjczycy mogli odczytywać tajne raporty i przewidywać ruchy niemieckich wojsk, nareszcie poinformowała o tym BBC m. in. w artykule Gordona Corery Poland's overlooked Enigma codebreakers.