Warsztaty z krypto­logii dla dzieci

Warsztaty „Jak łamać szyfry, czyli odkrywanie tajemnic kryptologii” w Muzeum Oświaty w Bydgoszczy poprowadziła dr Karolina Mroczyńska z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy z Instytutu Matematyki. W zajęciach uczestniczyła klasa III ze SP nr 31. Pani dr Mroczyńska opowiedziała dzieciom o najważniejszych zagadnieniach związanych z kryptografią, wyjaśniając m.in. czym jest szyfr i szyfrogram. Dzieci poznały najstarsze i najbardziej znane szyfry: Szyfr Cezara, Szyfr Podstawieniowy i Szyfr Pitagorasa. Aktywnie uczestniczyły w zajęciach, szyfrując i deszyfrując swoje imiona. Kryptologia jest dziedziną blisko spokrewnioną zarówno z matematyką jak i informatyką. Łamanie szyfrów lub tworzenie własnych zakodowanych informacji wymaga logicznego myślenia.




Z historii Bydgoszczy – Marian Rejewski i Enigma

W dniu 13 marca 2015 roku w auli Aresztu Śledczego w Bydgoszczy odbyło się spotkanie z Panią Hanną Sowińską redaktor Gazety Pomorskiej oraz Panem Jerzym Lelwicem, kustoszem Muzeum Wojsk Lądowych w ramach obchodów roku Mariana Rejewskiego. Przeprowadzili oni prelekcję dla osadzonych pt. Marian Rejewski - Kopernik Bydgoszczy.

Pani Redaktor w najdrobniejszych szczegółach przedstawiła zebranym bydgoskie miejsca związane z bohaterem wykładu. Ukazane zostały dzieje bydgoszczanina w czasie wojennej tułaczki oraz życie po powrocie do Ojczyzny. Poznaliśmy również wkład Rejewskiego w złamanie kodu Enigmy.
Marian Rejewski urodził się 16 sierpnia 1905 r. w Bydgoszczy. W 1929 roku podczas studiów matematycznych na Uniwersytecie Poznańskim Rejewski został skierowany przez profesora Zdzisława Krygowskiego na tajny kurs kryptologii, którego organizatorem było Biuro Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego WP. Jesienią 1930 roku utworzono w Poznaniu filię Biura Szyfrów, w której zatrudniono między innymi Mariana Rejewskiego, a od 1 września 1932 wszystkie prace kryptologiczne przeniesiono do warszawskiego Biura Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Rejewski zaczął pracować nad Enigmą w ciągu kilku tygodni odkrywając sposób okablowania wirników niemieckiej maszyny szyfrującej. Następnie wraz z kolegami ze studiów Różyckim i Zygalskim opracował techniki umożliwiające regularne odczytywanie szyfrogramów z Enigmy. Wkład Rejewskiego w złamanie kodu Enigmy polegał na opracowaniu katalogu kart i cyklometru, a po zmianie sposobu kodowania w 1938 roku zaprojektowaniu bomby kryptologicznej.
W dalszej części spotkania Pan Kustosz zaprezentował kopię niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Przedstawił podstawowe zasady działania urządzenia i  tajniki szyfrowania maszynowego. Po zakończeniu działań wojennych Marian Rejewski powrócił w 1946 roku do Polski, gdzie pracował jako urzędnik w bydgoskich fabrykach. Dopiero w 1967 roku ujawnił swój udział w złamaniu szyfru Enigmy i napisał wspomnienia, które zdeponował w ówczesnym Wojskowym Instytucie Historycznym.
W pamięci pozostał cytat Winstona Churchilla: „Złamanie szyfru Enigmy było najważniejszą bronią przeciwko Hitlerowi i jego armiom”.

(tekst kpt. M.Ciepluch, kpt. R. Fira, fot. kpt. R. Fira).




Otwarcie wystawy o Marianie Rejewskim w Żninie

9 marca 2015 r. w Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie odbyła się uroczystość otwarcia wystawy Marian Rejewski - bydgoszczanin, matematyk, kryptolog. Organizatorem spotkania było Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie i Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy Filia w Żninie.

Wśród zaproszonych gości byli m.in. Starosta Żniński – Zbigniew Jaszczuk, Przewodniczący Rady Miejskiej – Grzegorz Koziełek,  Kierownik Wydziału Promocji i Rozwoju Lokalnego Starostwa Powiatowego - Henryk Ciesielczyk, Prezes Żnińskiego Towarzystwa Kultury - Stefan Czarnecki, Zastępca Komendanta Powiatowej Straży Pożarnej w Żninie – Jarosław Umiński, Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy Ewa Pronobis-Sosnowska, dyrektorzy szkól, nauczyciele, młodzież gimnazjalna i licealna z trzech żnińskich szkół oraz mieszkańcy zainteresowani życiem i działalnością Mariana Rejewskiego.

Gości powitali Dyrektor Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie - Michał Woźniak oraz Kierownik Filii PBW w Żninie - Barbara Balkiewicz.

O wystawie, a także o udziale kryptologów polskich w rozszyfrowaniu Enigmy i ich wkładzie intelektualnym w pokonanie Państw Osi, opowiedział płk Jerzy Lelwic - kustosz Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy.




Plebiscyt histo­ryczny

Miesięcznik Mówią Wieki zaprasza do udziału w plebiscycie na największego narodowego bohatera II wojny światowej. Patronat nad plebiscytem objęło Muzeum Historii Polski wraz z portalem dzieje.pl.

Na zaproponowanej przez redakcję liście 30 postaci jest Marian Rejewski. Głosy można przesyłać do 10 kwietnia 2015 roku mailowo na adres bohater@bellona.pl lub tradycyjnie, wysyłając kartki pocztowe.

Zachęcamy do głosowania na Mariana Rejewskiego. Jego zwycięstwo w plebiscycie przyczyniłoby się do popularyzacji dorobku intelektualnego bydgoskiego kryptologa. To jego praca ocaliła miliony istnień ludzkich i pomogła aliantom skrócić okrutną wojnę. Niech ta wiedza dotrze do jak największego grona młodych Polaków.

Szczegóły na stronie organizatora - www.mowiawieki.pl.




V Międzysz­kolny Turniej Szachowy im. Mariana Rejewskiego

W Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Łochowie w sobotę wrzało jak w ulu. A to za sprawą małych szachowych geniuszy. Odbył się tam bowiem już V Międzyszkolny Turniej Szachowy im. Mariana Rejewskiego pod honorowym patronatem Janiny Sylwestrzak - córki Mariana Rejewskiego - i kujawsko-pomorskiego kuratora oświaty.

Do rywalizacji stanęło 55 uczniów szkół podstawowych i przedszkoli (dzieci w wieku 6 lat) z 17 placówek oświatowych. Turniej rozegrany został systemem szwajcarskim na dystansie 7 rund (każdy zawodnik rozegrał 7 partii). Tempo gry – 10 minut na partię dla każdego zawodnika. Obowiązywały przepisy kodeksu szachowego. Pomysłodawcą turnieju jest Mirosław Donarski, dyrektor szkoły.

V Międzyszkolny Turniej Szachowy im. Mariana Rejewskiego został wpisany do oficjalnego kalendarza obchodów roku Mariana Rejewskiego, które uchwaliła Rada Miasta Bydgoszczy w 2014 roku.

Wraz z opiekunami turniejowi przyglądali się z zazdrością i szacunkiem goście: Andrzej Szmytka, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Bydgoskiego, Adam Ryfa, radny Powiatu Bydgoskiego, Bronisław Balcerowski, radny gminy Białe Błota, Zdzisław Napora, dyrektor Gimnazjum w Białych Błotach, Bogdan Jucewicz, przedstawiciel sponsora turnieju, Jarosław Wiśniewski, wiceprezes Kujawsko-Pomorskiego Związku Szachowego, Andrzej Karpiński oraz Mariusz Mazalon, sędziowie szachowi. Nagrody ufundowała Fabryka Mebli Gala Collezione z Lisiego Ogona oraz Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Łochowie.

Wśród zaproszonych gości nie mogło zabraknąć pułkownika Jerzego Lelwica, historyka i kustosza Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy oraz pisarza i pasjonata, który uczestnikom zawodów przybliżył postać Mariana Rejewskiego.

Turniej został podzielony na trzy kategorie wiekowe, do 8, 10 i 13 lat. Rodzice, którzy przyjechali na zawody ze swoimi pociechami, również mogli wziąć udział w konkursie, z tym że w nieco prostszym, bo w chińczyka. Zwycięzcy również otrzymali nagrody. Rozgrywki były podzielone na siedem rund, z przerwą na ciepły posiłek w szkolnej stołówce. Kolejne partie były niezwykle zacięte, każda runda okupiona była łzami lub szerokim uśmiechem. Z turnieju nikt jednak nie wyszedł przegrany, bo udział w takich zawodach to dla każdego szachisty dobra lekcja, która uczy logicznego myślenia, umiejętności przewidywania ruchów przeciwnika. Z pewnością zaprocentuje to w przyszłości, także w szkole.

W kategorii do 8 lat I miejsce zajął Wiktor Wiśniewski ze Szkoły Podstawowej w Występie z ilością 6 punktów, II miejsce wywalczył Szymon Podlewski ze Szkoły Podstawowej nr 62 w Bydgoszczy (5 punktów), a III miejsce również z 5 punktami, Tomasz Olchowy ze Szkoły Podstawowej w Niemczu. W kategorii do 10 lat I nagrodę otrzymał Mariusz Matczyński ze Szkoły Podstawowej nr 65 w Bydgoszczy (6 punktów), II nagroda przypadła Kacprowi Grzechowiakowi ze Szkoły Podstawowej nr 46 w Bydgoszczy (również 6 punktów), natomiast III miejsce przyznano Michałowi Fiugajskiemu ze Szkoły Podstawowej nr 60 (5 punktów). W ostatniej kategorii I miejsce zdobył Medard Dahms ze Szkoły Podstawowej nr 69 w Bydgoszczy (6 punktów), nagrodę za II miejsce otrzymał Mateusz Kamiński ze Szkoły Podstawowej nr 61 (5,5 punktu), a III miejsce przyznano Igorowi Jankowskiemu ze Szkoły Podstawowej nr 63 (również 5,5 punktu).

Antonina Spica, uczennica III kl. gimnazjum




Konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży

Regulamin konkursu „Marian Rejewski na pocztówce z Bydgoszczy”:

    • Organizatorem konkursu jest Księgarnia Enigma w Bydgoszczy należąca do sieci Tak Czytam;
    • Konkurs rozpoczyna się 17 lutego i trwa do 31 marca 2015 r.
    • Konkurs przeznaczony jest dla dzieci przedszkolnych i uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych;
    • Praca konkursowa ma być pracą plastyczną wykonaną w dowolnej technice, ale w formacie pocztówkowym, to jest : 15cm x 11cm - 21cm x 15cm , przedstawiającą kilka najpiękniejszych miejsc z Bydgoszczy, między które wpleciony będzie portret Mariana Rejewskiego;
    • Każdy z uczestników  może przekazać tylko jedną pracę.
    • Każdy uczestnik konkursu powinien opatrzyć pracę swoimi danymi: imię i nazwisko, numer telefonu (do rodziców w przypadku młodszych dzieci) wiek, klasa i nazwa szkoły. Dane te będą służyć do kontaktu organizatora z uczestnikiem konkursu. Prace nie podpisane, anonimowe nie będą zakwalifikowane do konkursu.
    • Prace należy składać w Księgarni Enigma w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 9;
    • Jury powołane przez organizatora, spośród przekazanych prac wyłoni laureatów konkursu;
    • Kryteria oceny prac: zgodność z tematyką, estetyka pracy i oryginalność.
    • Ze zwycięzcami organizator skontaktuje się telefonicznie.
    • Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi 7 kwietnia poprzez informację umieszczoną w Księgarni Enigma, na facebookowym profilu facebook.com/tak.czytam oraz na stronie internetowej www.takczytam.pl
    • Nagrody będą przyznane w trzech kategoriach wiekowych za 1, 2 i 3 miejsce. Kategoria 1 dzieci wieku przedszkolnym i szkolnym, kategoria 2 młodzież w wieku gimnazjalnym, kategoria 3 młodzież w wieku ponadgimnazjalnym.
    • Spośród wszystkich wyróżnionych prac wybrana zostanie jedna dodatkowo nagrodzona (nagroda specjalna) za uzyskanie największej ilości „polubień” na naszym facebookowym profilu : facebook.com/tak.czytam
    • Nagroda za 1 miejsce – bon na książki o wartości 150 zł oraz oddanie do druku zwycięskiej pocztówki; 2 miejsce – bon na książki o wartości 100 zł; 3 miejsce – bon o wartości 50 zł.; nagroda specjalna – bon o wartości 100 zł na książki oraz oddanie do druku pocztówki;
    • Przekazując pracę na konkurs, uczestnik zgadza się na ekspozycję pracy w księgarni, jej publikację na stronach internetowych oraz oddanie pracy do druku i na jej trafienie do sprzedaży.
    • Uczestnicy konkursu zrzekają się praw autorskich na rzecz organizatora w przypadku trafienia pocztówki do sprzedaży.
    • Biorąc udział w konkursie, uczestnik akceptuje jego regulamin dostępny na stronie www.takczytam.pl oraz na facebook.com/tak.czytam



Zapro­szenie na V Turniej Szachowy im. Mariana Rejewskiego

Zapraszamy do udziału w V Międzyszkolnym Turnieju Szachowym im. Mariana Rejewskiego, który odbywa się pod patronatem Janiny Sylwestrzak – córki genialnego matematyka i kryptologa w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Łochowie. Tegorocznej – jubileuszowej – edycji imprezy patronuje także Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty. Turniej rozegrany zostanie w sobotę 7 marca br. w auli łochowskiej szkoły. Celem imprezy jest popularyzacja gry szachowej wśród dzieci i młodzieży, wyłonienie najlepszego zawodnika w poszczególnych kategoriach wiekowych, podniesienie poziomu gry uczestników turnieju oraz przybliżenie postaci Mariana Rejewskiego. Konkurs przeznaczony jest dla wychowanków oddziałów przedszkolnych i uczniów szkół podstawowych.

Regulamin

Karta zgłoszenia

Zaproszenie na turniej




Spotkanie Komitetu Organi­za­cyjnego obchodów Roku Mariana Rejewskiego

23 lutego 2015 r. w bydgoskim Urzędzie Miejskim zainaugurowano obchody Roku Mariana Rejewskiego. W spotkaniu uczestniczyli prezydent Rafał Bruski i członkowie komitetu, którzy planują organizację całorocznych wydarzeń o charakterze edukacyjnym, artystycznym i promocyjnym, począwszy od konferencji naukowych poprzez lekcje oraz zajęcia i konkursy przeznaczone dla dzieci i młodzieży, wydarzenia plenerowe dla mieszkańców. Zgłoszono 254 propozycje propagowania dorobku wielkiego kryptologia, ale lista jest ciągle otwarta i można wnosić kolejne inicjatywy. Zaproponowane działania można ująć  w  następujących kategoriach:

  • konkursy o zasięgu szkolnym,  międzyszkolnym, miejskim, wojewódzkim i ogólnopolskim (wiedzy, plastyczne, fotograficzne),
  • gry kryptologiczne,
  • gry terenowe,
  • seminaria i  konferencje o zasięgu miejskim i ogólnopolskim dla uczniów, nauczycieli, przedstawicieli organów prowadzących oraz  nadzorujących jednostki oświatowe,
  • happeningi dla mieszkańców Bydgoszczy.

 

Więcej na stronie bydgoszcz.pl