W obchody 110. rocznicy urodzin Mariana Rejewskiego włączyła się radiowa Trójka. Marek Niedźwiecki poprowadził specjalne, plenerowe, 1756. notowanie listy przebojów z Restauracji "Karramba" w Bydgoszczy. Jak zwykle było dużo muzyki i nie zabrakło zagadek - tym razem zaszyfrowanych tytułów i wykonawców piosenek.

-Miasto jest dumne z Rejewskiego i dlatego zabiega o jego upamiętnienie na bardzo różne sposoby - mówił gość listy przebojów, prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.

Posłuchaj zagadek lub całej audycji na stronie Polskiego Radia.

Fot. Grupa Deix Fotografia

"Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie trwania II wojny światowej".

Termin: 22 października 2015 roku, godz. 9:00 (przerwa 11:00-11:20, 15:00 obiad).

Organizatorzy: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Urząd Miasta Bydgoszczy, Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, Biblioteka Główna UKW, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bydgoszczy

Miejsce: sala wykładowa Biblioteki Głównej UKW, 85-074 Bydgoszcz, Szymanowskiego 3

Referaty:

1. dr hab. Arkadiusz Stempin (Uniwersytet Ludwika we Fryburgu Bryzgowijskim) - Recepcja Enigmy w Niemczech
2. dr hab. Jacek Tebinka (Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego) – Wkład Polski i Polaków w dzieło załamania szyfrów niemieckiej Enigmy (1932-1942)
3. płk mgr Jerzy Lelwic (Muzeum Wojski Lądowych w Bydgoszczy) – Marian Rejewski (1905-1980) – życie i działalność
4. dr Jan Stanisław Ciechanowski (Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych) –Ewakuacja oficerów i pracowników „Ekspozytury 300” Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Naczelnego Wodza z Francji, przez Hiszpanię do Wielkiej Brytanii
5. dr hab. Marek Wójtowicz (Instytut Matematyki UKW w Bydgoszczy) – Ewolucja szyfrowania. Istota szyfru stosowanego w Enigmie
6. dr hab. Wojciech Skóra (Instytut Historii i Politologii Akademii Pomorskiej w Słupsku) – Działalność Ekspozytury nr 3 II Oddziału Sztabu głównego Wojska Polskiego w Bydgoszczy (1930-1939)
7. dr hab. Przemysław Olstowski (Instytut Historii PAN w Toruniu) – Mjr Jan Henryk Żychoń (1902-1944) – żołnierz i oficer wywiadu
8. dr hab. Bogdan Chrzanowski (Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego) – Wywiad ZWZ AK i Delegatury Rządu Emigracyjnego na Kraj w Bydgoszczy
9. dr hab. Aleksander Woźny (Uniwersytet Opolski) – Agenci Ofensywni Ekspozytury nr 3 Oddziału II SG WP w ocenie mjr. Witolda Langenfelda
10. dr Stefan Pastuszewski (IH i SM UKW Bydgoszcz) – Rola bydgoszczan w działaniach skierowanych przeciwko hitlerowskiej broni VI i V2
11. dr hab. Zdzisław Biegański (IH i SM UKW Bydgoszcz) – Enigma w filmach fabularnych i dokumentalnych
12. mgr Hanna Sowińska (Gazeta Pomorska Bydgoszcz) – Stan upamiętnienia dokonań bydgoskich wywiadowców
13. Bartosz Gondek i Artur Jendrzejewski (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Infrastruktura polskiego wywiadu wojskowego w Wolnym Mieście Gdańsku (1920) i w Bydgoszczy (1920-1939)

Kierownictwo konferencji: prof. dr hab. Włodzimierz Jastrzębski, prof. dr hab. Zdzisław Biegański i dr Stefan Pastuszewski

Adres organizatorów: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, 85-010 Bydgoszcz, ul. Dworcowa 62/1, 797 189 813, 52-321-33-71, e-mail: akant24@wp.pl

Szpiedzy na ulicach Bydgoszczy - aresztuj agenta!

W 1929 roku trzech studentów matematyki rozpoczęło swoją przygodę z kryptologią, której owocem było złamanie tajemnicy słynnej Enigmy – niemieckiej maszyny szyfrującej. Jednym z tych studentów był urodzony w Bydgoszczy Marian Rejewski. W tym roku przypada 110. rocznica urodzin tego wybitnego kryptologa. Aby upamiętnić te ważne wydarzenia organizujemy w Bydgoszczy grę miejską OPERACJA ENIGMA. Rozgrywka na ulicach miasta rozpocznie się w sobotę 12 września br. Nasłuch radiowy, odszyfrowanie tajnej wiadomości i śledzenie agenta obcego wywiadu - to tylko niektóre z zadań czekających na świeżo upieczonych agentów.

- W grze z pewnością pomocny okaże się zatem spryt, a także umiejętność pracy w zespole i szybkiego kojarzenia faktów - mówi Szymon Dąbrowski, jeden z twórców gry.

Wszyscy uczestnicy gry mogą liczyć na fascynującą przygodę i poczuć się jak prawdziwi agenci wywiadu. Ta nietypowa podróż po Bydgoszczy z początku lat trzydziestych zakończy się wczesnym popołudniem. Na najlepsze zespoły wywiadowcze czekają jak zwykle atrakcyjne nagrody. Szczegóły dotyczące miejsca i sposobu wejścia do gry otrzyma każdy, kto zarejestruje 3-5 osobowy zespół na stronie www.facebook.com/BydgoszczGRA. Udział w grze jest bezpłatny. Impreza jest organizowana przez Stowarzyszenie Kulturalno-Turystyczne VIATOR. Gra została dofinansowana przez Urząd Miasta w Bydgoszczy.

Rocznicę urodzin Mariana Rejewskiego bydgoszczanie obchodzili w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej, gdzie do wspólnego świętowania zapraszało Muzeum Oświaty, Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa Oświaty i Polski Związek Krótkofalowców. Pasjonujący wykład o Marianie Rejewskim wygłosił płk Jerzy Lelwic z Muzeum Wojsk Lądowych. Krótkofalowcy z Bydgoskiego Klubu SP2PBY nawiązywali łączności z kolegami z różnych stron świata w ramach akcji dyplomowej Enigma Award popularyzując na falach eteru sukcesy polskiego kryptologa. Młodzież zapoznała się z funkcjonowaniem maszyny szyfrującej poprzez dekryptaż informacji na symulatorach Enigmy. Każdy młody adept kryptologii otrzymał puzzle i kubek z wizerunkiem wybitnego matematyka. Był też prawdziwy festyn - z urodzinowym tortem, straganami, lodami i wojskową grochówką. Nie zabrakło pamiątkowych gadżetów, które będą przypominać o Roku Mariana Rejewskiego.

 Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.

 14 czerwca 2015 r. zakończył się cykl trzech gier miejskich poświęconych Marianowi Rejewskiemu, których celem było przekazanie jej uczestnikom wiedzy o wybitnym bydgoszczaninie oraz jego wkładzie w złamanie szyfru Enigmy w 1932 roku. Zabawa miała również za zadanie zachęcenie do odwiedzenia miejsc w Bydgoszczy związanych z Marianem Rejewskim, zainteresowanie tematyką i historią rodzinnego miasta kryptologa oraz rozbudzenie świadomości lokalnej. Do ukończenia gry przydawała się również dobra orientacja w terenie.

O grze "Kryptolog Rejewski" mówi Natalia Szczerbińska z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy

Gra miejska "Kryptolog Rejewski" w Bydgoszczy

Istotą projektu edukacyjnego "Marian Rejewski - Kopernik Bydgoszczy", biorącego udział w V edycji Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Gimnazjalnych Projektów Edukacyjnych pod patronatem marszałka województwa kujawsko-pomorskiego, było przybliżenie postaci Mariana Rejewskiego i jego zasług dla historii Polski i regionu. Projekt znakomicie wkomponował się w nadanie imienia i sztandaru Zespołowi Szkół w Ostromecku, tym bardziej że rok 2015 został ogłoszony Rokiem Mariana Rejewskiego.

Uczestnicy projektu brali udział w różnych formach pracy, które zmierzały do realizacji projektu, wśród nich były: wycieczki, prelekcje, wywiady, wystawy, konkursy fotograficzne, plastyczne i matematyczne. Ponadto uczniowie wzięli udział w warsztatach matematycznych i sympozjum matematycznym na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego z udziałem córki Mariana Rejewskiego, pani Janiny Sylwestrzak. Zorganizowano również międzyszkolny Bieg Patrona, wykonano album i przewodnik po życiu i dokonaniach Mariana Rejewskiego w języku polskim i angielskim. Przeprowadzono w szkole Dzień Kryptologii, podczas inscenizacji historycznej poznano życie i dokonania Mariana Rejewskiego. Podsumowaniem projektu było specjalne wydanie Gazetki Szkolnej i wykonanie strony internetowej na temat patrona szkoły.

Dużą rolę w projekcie odegrało wiele znaczących instytucji: Starostwo Powiatowe, Rada Gminy Dąbrowa Chełmińska, Wójt Gminy pan Radosław Ciechacki, Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Muzeum Oświaty, Gazeta Pomorska,  red. H. Sowińska, Muzeum Wojsk Lądowych oraz dyrektor Zespołu Szkół im. Mariana Rejewskiego, pan Stanisław Buś, rodzice i nauczyciele. Szczególne podziękowania składamy panu J. Łukomskiemu.

Uczniowie klas I b II i III gimnazjum oraz koordynator projektu edukacyjnego - Mirosława Otlewska

W ramach obchodów Roku Mariana Rejewskiego 11 czerwca 2015 roku w Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy odsłonięto wystawę pt. „Rodem bydgoszczanin, sercem matematyk, talentem kryptologicznym świata obywatel”. Gościem wystawy był m.in. wicemarszałek województwa Zbigniew Ostrowski.

Podczas imprezy "Bydgoszcz! To logiczne!" Muzeum Oświaty zaprezentowało fragment wystawy pt. „Marian Rejewski – bydgoszczanin, matematyk, kryptolog”. Odwiedzający stoisko mogli zapoznać się z życiem i dokonaniami wybitnego bydgoszczanina. Zaciekawienie wzbudził symulator Enigmy, z którego skorzystało wiele osób, aby pobawić się w kryptologa i złamać przygotowane szyfrogramy oraz poznać tajniki szyfru maszynowego.

Muzeum - które jest wydziałem Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy -  pokazało także, jak wyglądała szkoła przed stu laty, czyli w czasach, gdy uczęszczał do niej Marian Rejewski. Zaprezentowano m.in. starą szkolną ławkę, dzwonek szkolny, mundurek, tornister, drewniany piórnik, kałamarz, pióro, tabliczkę i rysik oraz pokazano stosowane wobec uczniów kary, czyli klęczenie na grochu i dyscyplinę. Co 30 minut przeprowadzany był konkurs wiedzy o Marianie Rejewskim.

Stoisko Muzeum Oświaty cieszyło się dużym zainteresowaniem, odwiedziło je około 900 osób. Gościem specjalnym była pani Janina Sylwestrzak – córka Mariana Rejewskiego, która m.in. obejrzała prace laureatów konkursu na komiks pt. "Marian Rejewski – największy haker XX wieku”. Stoisko odwiedził także Jakub Wesołowski, aktor, który wkrótce wcieli się w postać Mariana Rejewskiego w czterech fabularyzowanych odcinkach "Sensacji XX wieku".