Robert Gawłowski, autor biografii Mariana Rejewskiego pt. "Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę. Nieznana historia Mariana Rejewskiego", w dzisiejszym papierowym i elektronicznym wydaniu The Guardian, jednego z największych brytyjskich dzienników, pisze o historii wybitnego kryptologa. Artykuł ma związek z wydaniem na brytyjskim rynku wydawniczym książki pt. "The First Enigma Codebreaker. Marian Rejewski who passed the baton to Alan Turing".
W grudniu obchodzimy 90. rocznicę wielkiego sukcesu polskiego wywiadu wojskowego – złamania szyfru niemieckiej maszyny Enigma. Z tej okazji Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy ogłosiła konkurs internetowy dla uczniów klas 6 – 8 oraz młodzieży ze szkół ponadpodstawowych z województwa kujawsko-pomorskiego.
Konkurs polega na wykazaniu się wiedzą i umiejętnością sprawnego poszukiwania informacji, głównie ze źródeł cyfrowych. Należy udzielić odpowiedzi w formularzu zawierającym 22 pytania o zróżnicowanym stopniu trudności oraz wykonać jedno zadanie – ukończyć Szkołę Szyfrów (wirtualny pokój zagadek). Po rozpoczęciu testu uruchamia się czasomierz, a wypełnienie formularza musi zakończyć się w ciągu maksymalnie 120 minut.
Można otworzyć formularz na nowej karcie lub wypełnić go w poniższym okienku.
Konkurs potrwa do 16 grudnia (do godz. 21.00).
Uczestnikom rekomendujemy skorzystanie z przydatnego pakietu źródeł wiedzy.
Cele konkursu, warunki uczestnictwa i szczegóły przebiegu opisane są w regulaminie (pobierz plik PDF 170 KB).
Zgoda rodziców/opiekunów prawnych uczestników niepełnoletnich
Klauzula informacyjna RODO dla uczestników konkursu i ich opiekunów prawnych
Zapraszamy do zabawy i rywalizacji.
W Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera w sobotę została oficjalnie otwarta wystawa pt. "Grudzień z Rejewskim. 90. rocznica złamania szyfru Enigmy". Przed wernisażem odbył się pokaz mapingu 3D na elewacji budynku.
Przybyłych gości witali harcerze przebrani w stroje z czasów, gdy Marian Rejewski wspólnie z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim pracowali nad złamaniem szyfru Enigmy, której replikę można również zobaczyć w Młynach Rothera. Są tam też pamiątki po urodzonym w Bydgoszczy wybitnym kryptologu, czy zdjęcia ilustrujące życie Mariana Rejewskiego. Gości po wystawie oprowadzał płk Jerzy Lelwic z Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, który opowiadał ciekawostki z życia Mariana Rejewskiego.
- To wspaniała wystawa, która przypomina o wielkich dokonaniach naszego bydgoszczanina, wspaniałego Polaka, genialnego matematyka - mówiła obecna podczas otwarcia wystawy zastępczyni prezydenta Bydgoszczy Iwona Waszkiewicz.
Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Źródła: bydgoszcz.pl, fot. Robert Sawicki, youtube.com/@radiopik
Przez cały grudzień Bydgoszcz będzie obchodzić rocznicę wielkiego sukcesu polskiego wywiadu sprzed 90 lat - złamania szyfru Enigmy.
Harmonogram wydarzeń:
12:00-13:30 Wykład hybrydowy, dr Marek Grajek, Młyny Rothera, Młyn II p.
dr Marek Grajek - informatyk, dziennikarz i historyk. W pierwszym obszarze specjalizuje się w zastosowaniach kryptologii, w drugim – w badaniach historii służb specjalnych, a w szczególności historii kryptologii.
„Matematyka plus inżynieria – dwie rewolucje, które umożliwiły triumf nad Enigmą”
W latach 30-tych szyfr Enigmy powszechnie uchodził za niemożliwy do złamania, jednak Polacy zdołali dokonać niemożliwego. Ich sukces powszechnie przypisuje się rewolucji w kryptologii, jaką było zastosowanie podejścia matematycznego zamiast dominujących dotąd metod lingwistycznych. To prawda, ale nie cała prawda. Matematyka pozwoliła uprościć drastycznie problem, jednak to, co pozostało, nadal wymykało się możliwościom ludzkiego umysłu. W tym momencie pałeczkę przejęli inżynierowie, a ich wysiłek w okresie II wojny światowej doprowadził do samego przedsionka cywilizacji cyfrowej.
Centrum Szyfrów Enigma z Poznania, Młyny Rothera, Mączny parter
Ludzie od starożytności ukrywali tajne informacje, posługując się szyframi i steganografią. Poprzez wieki ludzkość doskonaliła metody ukrywania cennych danych, a niemiecka maszyna szyfrująca Enigma podniosła w latach 20. i 30. XX wieku sztukę szyfrowania informacji na wcześniej nieosiągalny poziom. Na czym polegało działanie Enigmy? Jakie maszyny deszyfrujące przeciwstawili im polscy kryptolodzy Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki? Co to jest steganografia? Tego wszystkiego dowiecie się Państwo na stoisku Centrum Szyfrów Enigma, działającej od września 2021 roku marki Poznańskiego Centrum Dziedzictwa. Na nasze stoisko szczególnie zapraszamy rodziny z dziećmi!
14:00-14:30 „Enigmatic” Mimezis art, Młyny Rothera, Młyn II p.
Z okazji urodzin Rejewskiego zaprezentujemy spektakl „Enigmatic” – to etiuda nowocyrkowa inspirowana życiem i dokonaniami kryptologa. Stworzona dzięki połączeniu wieloletnich doświadczeń płynących z uprawiania sztuki pantomimy, teatru ruchu i żonglerki artystycznej. Widowisko zachwyci widzów w każdym wieku.
15:00-16:00 Wykład, warsztaty dr Agnieszka Pazderska, Młyny Rothera, Młyn II p.
Dr Agnieszka Pazderska - adiunkt badawczo-dydaktyczny w Katedrze Myśli Politycznej i Ruchów Społecznych Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Nagroda Rektora UKW w Bydgoszczy za uzyskanie tytułu doktora na podstawie wyróżnionej rozprawy doktorskiej. Autorka licznych tekstów i artykułów naukowych.
„Aktywność w mediach społecznościowych – szansa czy zagrożenie dla demokracji?”
Internet ma wpływ na niemal każdą płaszczyznę życia. Podczas wykładu zostaną poruszone kwestie dotyczące zagrożeń związanych z internetową aktywnością w życiu społecznym, m.in. bańka informacyjna, efekt komory pogłosowej, fake newsy i dezinformacja, a także haktywizm. Ponadto, przedstawione będą możliwości partycypacji politycznej w internecie, które mogą się przyczynić do podwyższenia jakości demokracji.
16:00 – Mapping, „Enigma”, Mennica, Młyny Rothera
16:30 – otwarcie wystawy, Młyn III p. Młyny Rothera
„GRUDZIEŃ Z REJEWSKIM – 90. ROCZNICA ZŁAMANIA SZYFRU ENIGMY”
płk Jerzy Lelwic – oprowadzanie po wystawie
17:00-17:30 – „Enigmatic” Mimezis art, Młyny Rothera, Młyn II p.
Z okazji urodzin Rejewskiego zaprezentujemy spektakl „Enigmatic” – to etiuda nowocyrkowa inspirowana życiem i dokonaniami kryptologa. stworzona dzięki połączeniu wieloletnich doświadczeń płynących z uprawiania sztuki pantomimy, teatru ruchu i żonglerki artystycznej. Widowisko zachwyci widzów w każdym wieku.
18:00-19:00 wykład, Młyny Rothera, Młyn II p.
„GRUDZIEŃ Z REJEWSKIM”
Płk Jerzy Lelwic - współautor kilku wydawnictw poświęconych historii polskiej kryptologii, aktywny uczestnik konferencji i sesji naukowych związanych z tematyką łamania szyfrów Enigmy. Autor „Kalendarium z życia i działalności M. Rejewskiego”, kilku wystaw oraz wielu artykułów prasowych. Zaangażowany propagator dorobku i znaczenia osiągnięć polskiego radiowywiadu.
15:00 – oprowadzanie po wystawie, płk Jerzy Lelwic, Młyny Rothera, Młyn III p.
„GRUDZIEŃ Z REJEWSKIM – 90. ROCZNICA ZŁAMANIA SZYFRU ENIGMY”
17:00-18:00 – wykład, Młyny Rothera, Młyn II p.
Płk Jerzy Lelwic - współautor kilku wydawnictw poświęconych historii polskiej kryptologii, aktywny uczestnik konferencji i sesji naukowych związanych z tematyką łamania szyfrów Enigmy. Autor „Kalendarium z życia i działalności M. Rejewskiego”, kilku wystaw oraz wielu artykułów prasowych. Zaangażowany propagator dorobku i znaczenia osiągnięć polskiego radiowywiadu.
16:00 Mapping, „Enigma”, Mennica, Młyny Rothera
12:00-15:00 – Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12
„Marian Rejewski – Powrót do domu” – to okazja do symbolicznego spotkania Bydgoszczan z genialnym kryptologiem. Na pokładzie barki „Lemara” przeniesiemy się do momentu powojennego powrotu Rejewskiego do Polski. Rejewski podróżuje statkiem do Gdyni, zaś punktem docelowym jest Bydgoszcz…
Każdy, kto w dniach 10 i 11 grudnia, w godzinach 12.00-15.00, odwiedzi „Lemarę”, będzie mógł zapozować do wspólnej fotografii z bydgoskim bohaterem! Na miejscu otrzyma również darmowy wydruk zdjęcia…
12:00 – MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)
Wykład plenerowy poprowadzi dr Monika Opioła-Cegiełka (UKW).
Marian Rejewski (1905−1980) to postać, której nie trzeba nikomu przedstawiać. Wybitny kryptolog, matematyk i pogromca Enigmy. Urodzony w Bydgoszczy, spędził tu kilkadziesiąt lat swojego życia. W trakcie spaceru wyczarujemy Bydgoszcz, której Marian Rejewski mógł doświadczyć zarówno w okresie międzywojennym, jak i po II wojnie światowej, gdy ponownie tu zamieszkał. Odwiedzimy miejsca, które pojawiły się na jego bydgoskiej mapie życia, a także te, które stworzyliśmy, by Rejewskiego upamiętnić.
Trasa ok. 3 km (1,5 godziny).
17:00 – MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)
Historia kryptologii od starożytności do współczesności – wykład Grzegorza Pluty dotyczący historii kryptologii wraz z warsztatami szyfrowania.
W pierwszej części zajęć w ramach wykładu zostaną przedstawione: dzieje kryptologii od starożytności przez narodziny nowoczesnych szyfrów, aż do współczesności; historia powstania oraz zasada działania niemieckiej Enigmy i jak udało się złamać jej szyfr dzięki polskim polskim kryptologom. Zobaczymy też prezentację postaci kryptologa i matematyka Mariana Rejewskiego, który przyczynił się do zakończenie II wojny światowej. W drugiej części zajęć odbędą się warsztaty, w ramach których uczestnicy poznają podstawowe metody szyfrowania.
Grzegorz Pluta zajmował się zawodowo funkcjonowaniem, rozwojem, wdrażaniem, administrowaniem oraz zarządzaniem systemami łączności i informatyki wykorzystywanymi dla potrzeb bezpieczeństwa państwa. Wiele lat związany był z Resortem Obrony Narodowej, gdzie odpowiadał za rozwój i funkcjonowanie systemów teleinformatycznych wykorzystywanych dla potrzeb obronności, pełniąc funkcję inżyniera, administratora systemów IT, starszego specjalisty oraz szefa wydziału komórki odpowiedzialnej za funkcjonowanie i wdrażanie systemów IT.
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy przygotowała grę miejską w aplikacji ActionTrack. Rozgrywka konkursowa odbędzie się w dniach: 9-15.12.2022 r. Rozstrzygnięcie konkursu: 16.12.2022 – ogłoszenie wyników na stronach internetowych biblioteki i partnerów, wysłanie informacji do zwycięzców gry i zaproszenie ich na oficjalne wręczenie nagród 17.12.2022
Młyny Rothera, sala z wystawą, Młyn III p.
Pokonkursowa wersja gry będzie dostępna od 17.12 (po wręczeniu nagród) do końca grudnia 2022 r.
Nagrody za I, II i III miejsce:
I miejsce: bon o wartości 300 zł (realizacja Empik) + gadżety
II miejsce: bon o wartości 200 zł (realizacja Empik) + gadżety
III miejsce: bon o wartości 100 zł (realizacja Empik) + gadżety
16:00-18.00 – warsztaty z sitodruku dla dzieci od 6. do 10. r.ż., zapisy 20 osób, Spichlerz Zbożowy, II p. (duża sala)
Prowadzący: Otwarta Pracownia Sitodruku & Ładne Rzeczy
Warsztaty sitodruku, podczas których dzieci samodzielnie wydrukują na torbach bawełnianych ilustrację inspirowaną osobą Mariana Rejewskiego.
Podczas warsztatów dzieci zapoznają się z techniką sitodruku zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Na początku krótko opowiemy o technice sitodruku. Dzieci zapoznają się ze sprzętem. Następnie przejdziemy do części praktyczniej - najpierw każde dziecko wykona odbitkę na papierze, aby zapoznać się z techniką. Kolejnym krokiem będzie druk wzoru na torbie bawełnianej.
Po udanym drukowaniu przejdziemy do personalizowania nadruków. Każdy uczestnik będzie mógł ozdobić swoją torbę specjalnymi pisakami do tkanin. Zdobienie i personalizowanie polega na pokolorowaniu oraz dorysowaniu elementów na tkaninie.
Po skończonej pracy utrwalimy nadruki i dzieci będą mogły zabrać worek ze sobą do domu. Będzie to doskonała pamiątka z projektu.
„Grudzień z Rejewskim” w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy:
Zespół Szkół nr 24 im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy zaprasza nauczycieli, którzy wśród swoich uczniów mają pasjonatów historii i matematyki, a przede wszystkim charakteryzujących się umiejętnościami logicznego myślenia, do wzięcia udziału w konkursie innym niż wszystkie.
Zadaniem uczniów będzie WIRTUALNE zwiedzenie budynku Zespołu Szkół nr 24 im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy i rozwiązanie 15 zagadek.
Wszystko zdalnie, bez konieczności podróży do Bydgoszczy. Dlatego zaproszenie jest skierowane do reprezentantów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski.
Termin konkursu: piątek, 25 listopada, od godz. 10.00.
Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa Oświaty wraz z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Bydgoszczy zorganizowały Dzień Mariana Rejewskiego z okazji 90. rocznicy złamania szyfru Enigmy.
Wydarzenie to jest częścią projektu „Poznaj bydgoskich bohaterów!”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach rządowego programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021 – 2030.
Uroczystość odbyła się 28 października 2022 r. w budynku Biblioteki.
Gości przywitała prezes stowarzyszenia KPCDO Agnieszka Gąsiorowska. Dyrektor biblioteki Ewa Pronobis-Sosnowska odczytała list Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego, skierowany do organizatorów uroczystości. Następnie płk Jerzy Lelwic wygłosił wykład o okolicznościach złamania szyfru Enigmy, któremu towarzyszyła prezentacja repliki niemieckiej maszyny szyfrującej.
Nieznaną historię Mariana Rejewskiego przybliżył prof. Robert Gawłowski, autor książki „Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę”. Jego wystąpienie zakończył szybki test dla zgromadzonych uczniów. Zwycięzcami zostali członkowie zespołu z Liceum Ogólnokształcącego w Szubinie.
Podczas uroczystości wręczone zostały nagrody w konkursie plastycznym na portret Mariana Rejewskiego. Nagrodzone prace zostały zaprezentowane w sali, a pozostałe można było obejrzeć na wystawie.
Imprezę uświetnił znakomity występ sopranistek z klasy śpiewu solowego p. Katarzyny Fraś-Mularczyk Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy: Weroniki Żurawskiej, Martyny Ratajczak i Kingi Błaczkowskiej z akompaniamentem p. Marzeny Buchwald.
Organizatorzy uroczystości:
Patronat medialny:
Gra zaczyna się przy budynku głównym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publiczna im dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy. Na jej przejście potrzeba około 60-80 minut. Gracz wcielając się w rolę dziennikarza historycznego zaznajomi się z życiorysem Mariana Rejewskiego.
Czytając książkę paragrafową pt. “Krypto(GRAM) Enigmy”, będzie decydować o kolejności poznawania wydarzeń i faktów z życia naukowca rodem z Bydgoszczy. Akcja książki będzie wymagać od gracza rozwiązywania szyfrów i łamigłówek skupionych wokół młodości Rejewskiego, jego działalności w czasie II wojny światowej oraz sposobów upamiętnienie jego osoby.
“Krypto(GRAM) Enigmy” jako interaktywna książka, zmusi czytelnika do oderwania się od kanapy i poznania historii obecnej w przestrzeni miejskiej Bydgoszczy (miejsca związane z Rejewskim, upamiętniające jego osobę). Na końcu rozgrywki, gracz przekona się czy zdobyta wiedza wystarczy do napisania artykułu.
Już w czasach szkolnych odkryłeś swój talent pisarski. Cały swój wolny czas poświęcałeś na redagowanie szkolnej gazetki. Na studiach dziennikarskich trzymałeś się w czołówce najlepszych studentów, a koło “Redaguj!” do którego namiętnie uczęszczałeś wieczorami, było Twoim drugim domem. Teraz jesteś u progu swojej dziennikarskiej kariery. Twój pierwszy artykuł (z racji historycznych zamiłowań), ma być poświęcony Marianowi Rejewskiemu – Polakowi, który złamał Enigmę.
Wiesz, że porządny research to połowa sukcesu, dlatego swoje kroki kierujesz do bydgoskiej biblioteki, gdzie możesz liczyć na fachowe źródła. Niestety czas Cię goni i nie możesz sobie pozwolić na wielogodzinne studiowanie tematu. Bibliotekarz poleca Ci zatem książkę, ze znajdującym się na okładce zdjęciem Enigmy – maszyny szyfrującej z czasów II wojny światowej. Jak przystało na rasowego czytelnika nie oceniasz książki po wyglądzie, ale idziesz o krok dalej i czytasz blurb:
Czytaj opisy i dokonuj wyborów, z których każdy odsyła do innego paragrafu w książce. Ta interaktywna lektura oderwie Cię od kanapy i pozwoli na żywo doświadczać historii poświęconej Marianowi Rejewskiemu. Czy podejmiesz wyzwanie i odkryjesz kolejne paragrafy książki? Sięgnij po “Krypto(GRAM) Enigmy”!
Zasady gry:
1. Rozgrywka konkursowa przeprowadzona zostanie w dniach od 30 września do 9 października.
2. Pokonkursowa wersja gry dostępna będzie od 11 października 2022 r.
3. Gra skierowana jest zarówno do mieszkańców Bydgoszczy, jak i turystów przebywających w Bydgoszczy. Zapraszamy osoby od 16. roku życia. Osoby poniżej 16. roku życia mogą w niej uczestniczyć pod opieką rodziców bądź opiekunów prawnych.
4. Gracze mogą brać udział w grze indywidualnie, mogą być też wspierani przez osoby towarzyszące.
5. Udział w grze jest BEZPŁATNY.
Jak zagrać:
1.Pobierz bezpłatną aplikację Action Track (dostępna w Google Play i AppStore)
2. Zeskanuj kod QR opublikowany na biblioteka.bydgoszcz.pl i facebook.com/wimbp.bydgoszcz/
3. Kliknij „POBIERZ”
4. Udaj się w podróż po Bydgoszczy.
REGULAMIN:
Źródło: biblioteka.bydgoszcz.pl/
Akwarela, gwasz, pastele, grafika komputerowa? Nieważne, czy użyjesz kredek, farb, czy komputera. Wystarczy, że wykażesz się inwencją twórczą, oryginalnym ujęciem postaci i wykonasz portret, który próbuje oddać charakter i osobowość Mariana Rejewskiego.
Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa Oświaty i Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego w Bydgoszczy zapraszają uczniów klas 6–8 i uczniów szkół ponadpodstawowych do udziału w konkursie plastycznym.
Termin dostarczenia prac: 17 października 2022 r.
Regulamin
Załącznik nr 1 – Formularz zgłoszeniowy
Załącznik nr 2 – Zgoda rodziców/opiekunów prawnych niepełnoletnich uczestników
Załącznik nr 3 – Zgoda uczestnika pełnoletniego
Klauzula informacyjna dla uczestników konkursów
